Таң сәріде оянып кетіп, түнде көрген жайсыз түстен біразға дейін өз-өзіне келе алмады. Түсіне анасы кіріпті. Бұл баяғы бөбек кезіндегідей апыл-тапыл оған қарсы жүрген. Ортаға киліккен қасқырдың арланы ма, жолын кес-кестеп, содан қорыққаннан үні шықпай аласұрып оянды. Анасының төсек тартып жатқан халахуалы көз алдынан өмір бойы кетпеген бұның жасы бүгінде алпысты алқымдап қалған. Ол асыр салып ағашты ат қылып мініп алаңсыз ойнап, балалығының бір күнде түгесіліп қаларын білген жоқ. Ұзақ уақыт ауруханада жатқан анасын бірде әкесі үйге алып келгенінде қатты қуанған. Ақыры анасының көкірегіне басын қойып, сағынышын басып алатын сәттің туғанына шын қуанған. Бірақ бұл күндер де ұзаққа созылмады.
Үйдің кенжесі болғаннан кейін бе бетін ешкім қақпаған, еркелігі басым мұны ағалары да жұмсамайтын. Көбіне алаңсыз ойнап, қарнының ашқанын да ұмытып, анасы жатқан бөлмеге асыға кіріп, айғыз-айғыз бетін анасының алақанына қойып, басынан сипаған ана саусағынан саулаған мейірімге балқып ұйықтап кетуші еді. Қазір ойлап қараса сол күндер қазқалпында көз алдына келе қояды. Анасы өмірден өтерде жасы жетіге енді толған екен. Соңғы күні шошып қалмасын деп мұны алдандырып, ағайынның үйіне апарып тастаған екен. Енді сол өмір бойы өкініш болып ақырғы сәтінде анамның ақылын алып қалсам, өнеге қылып өмір бойы жадымда жаңғыртып жақсы адам болуға тырысар ма едім…
Иә, өмірімнің көбі кетіп азы қалды… Не бітірдім? Кімге жақсылық, кімге қиянат жасадым? Кісінің ақысына қалдым ба?
Арымның алдында таза, Алланың алдында ақталар жөнім бар ма деген сансыз сұрақтар санасын билеп, байыз тапқызбайды. Анадан ерте қалған бұларды өмір өзі есейтті. Үлкен екі ағасы ауыл тірлігіне ерте араласты. Бірі қырманның басында комбайн айдап шаруашылықтың майталманы атанса, бірі темірден түйін түйген шебер. Ертерек үйленіп, тағдыры тарту еткен өмірге тез бейімделді. Бас құрап, шаңырақ көтерген соң қойшының ақ таяғын ұстап, алдына салған бір отар қойдың біразын бір түннің ішінде қасқырлар талап кетті. Ендігі ойы арланның ізін салған араға қайта ораларын біліп түні бойы күзету. Күндер аптаға, апта айға созылып, қырағы күзетпен өтіп жатты. Күндіз малдың соңында, түнде қасқырды күзетумен қалжырап қатты ұйқы қысып көзі ілініп кеткен екен. Кісінеген жылқы мен маңыраган малдың шуынан оянып кетті… Жанталасып, қолындағы мылтығын атып, артынан жүгіре жөнелді. Түннің қою қараңғысын пайдаланып келген қасқырдың жылдамдығына көз ілеспейді. Тіпті оқтың қалай атыларын білгендей сол заматта жоқ болып кетті. – Келген дәніккен үйір қасқырдың басшысы болса керек. Бұл жақтағы ау-жайды білуге келген ғой. Тыныш болса ұлып, қалғандарын да шақырады. Олардың қимылына көз ілеспейді. Тіпті бірден екі-үш қойды тістеп атып ұрады. Алдында тұрған адамға шабуыл жасауы қиын. Ал оларға бір зияныңды тигізсең, өміріңнің соңына дейін өкінуің де мүмкін, – деген аңшы енді осы сөзінің мәнін ежіктеуге көшті: Ең алғаш атып алған қасқырды сойып жатқанда омырауынан сүт ақтарылып еді. Содан бері ұясындағы қалған бөлтірігі мен арланы бірдей өшігіп, малының да, үйінің де берекесін алған көрінеді. Түз тағысын себепсіз атпайтын ежелгі дәстүрдің төркінінде олардың кекшілдігі жатса керек.
Түсіне жиірек кіретін анасының бейнесімен қоса қабат көрініс беріп мазалайтын арланнан мезі боп беймаза күй кешіп жүрген кейіпкеріміз: «Сол ұядағы бөлтірік пен менің жаным егіз сияқты» деген сөзді бөліп-бөліп әрең жеткізді. Бірінің ізінен бірі еріп, жалғыз жол қалдыратын тәртібі мен бақылауы күшті үйірдің айналасын аңдығанымен жанына жақындауға қаймыққан ен даланың еркін күш иелері осылайша бір-бірінен алыстаған.Аңшылықтың шертіле беретін шежіресінің кейбірін ішіне бүккен аңшының айтары әлі де барын білемін. Тек көңілі келсе ғана. Апанқақ аймағында алаңсыз жайлап жайбарақат ғұмырын осылайша жан арпалысымен күй кешкен нағашымның ешкімге айтпаған ақиқаты осы.