Ең қымбаты – ел сенімі
Онлайн үлгіде өткен жиынға ауданымыздан делегат ретінде қатысқан өкіл Жаңақорған аудандық сотының судьясы Исағали Өмірзақұлына арнайы жолығып, съезде қаралған мәселелер төңірегінде ойларымен бөліскен едік.
– Судьялар съезі әділ сотты жүзеге асыру, сот жүйесін дамыту, сот жүйесі қызметін моральдық-этикалық нормаларын сақтай отырып талқылау, тағы да басқа жалпы сот қызметімен байланысты мәселелердің шешіміне жауап іздеді, – дейді ол.
– Съезд жұмысына Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы арнайы қатысып, сот жұмысына өзіндік көзқарасын ортаға салып, нақты тапсырмалар берді.
Сот процесін қашықтан жүргізу процесі жедел әрі ұтымды, – деді ол.
Сонымен қатар Мемлекет басшысы құқық қорғау органдары мен соттардың жұмысындағы бірқатар кемшіліктерге назар аударды. Әсіресе бұл олқылықтар пандемия кезінде анық көрініс бергенін айтып, ізгілікті қоғам жағдайында сот жүйесін реформалау судьялардың кәсібилігіне, сот төрелігі мен сот ісін басқарудың сапасына негізделген түбегейлі жаңа тәсілдердің қажеттігін ұсынып отырғанын, бұл орайда адам құқықтары мен заң үстемдігін қамтамасыз ету ең басты міндет саналуы тиістігін ескертті.
Судьялар корпусы өздерінің күнделікті жұмысында осы ұстанымдар мен құндылықтарды қамтамасыз етуді басты міндет санауы тиіс. Бұл ретте біліктілік мәселесі өте өзекті.
Екінші маңызды басымдық, – деді Қасым-Жомарт Кемелұлы. – Сот жүйесінің тәуелсіздігі. Әділ сот төрелігі және азаматтардың сот билігіне деген сенімі.
– Съезде судьялардың жеке басы беделіне нақты талаптар күшейтілуі қажеттігі айтылды. Бұған қосар пікіріңіз қандай?
– Кәсіби судья – әділ сот төрелігінің шешуші факторы. Бұл жерде кандидаттарды іріктеу үдерісі айқын және ашық болуы сот реформасын сапалы іске асырумен қатар қалың бұқараның мүддесі тұрғысынан келгенде де өте құптарлық.
– Съезде тағы қандай мәселелер талқыланды?
– Жиынға қатысушылар Жоғарғы сот төрағасы Жақып Асановтың хабарламасын тыңдады. Басты тақырып – биылғы ел өміріндегі күрделі ахуалға орай сот жүйесінде іске асырылып жатқан фронт-форматтың барлығының түп-төркіні халықтың денсаулығына кінәрат түсіріп алмау мақсатын көздеп отыр. Осы орайда процестердің 95 пайызы қашықтан өтуде. Бұл бағытта біздің аудандық сотта да нақты алғышартар жасалынуда.
Жоғары сот төрағасы сот шешімдері мен үкімдерінің сапасына тоқталды. Біріншіден, елімізде сот шешімдерінің жаңа форматы енгізілді. Әр судья шығарылған үкім жөнінде жариялағаннан кейін қабылдаған шешім жөнінде сот процесіне қатысушыларға жан-жақты түсіндіріп беруі тиіс. Нәтижесінде жоғары орынға шағымданушылық жағдайы шектеледі деген сөз.
– Сот жұмысына өзіңіз қандай баға берер едіңіз?
– Қазір сот жүйесі кім-кімге де қолжетімді. Сотта арыз-шағымдар жедел қарауда. АИТИ форматының енгізілуі, интернетпен арыз беру мүмкіндігі, «Түнгі соттар», татуластырушы, бітімгершілік мамандардың іске кірісуі сот реформасын жеделдете түсетінін айтуға тиіспіз.
Алдағы уақытта осы жұмыстардың сапасын арттыра түсетін боламыз. Бірақ азаматтарға ең керегі – сотқа деген үлкен сенім. Әрбір судьяның үкімі мен шешімі дұрыс болса, әрбір адамның көңілінен сот шешімінің логикасы орынды қолдау тапса біздің басты жеңісіміз осы.
Әңгімелескен
Баян ҮСЕЙІНОВА
– Судьялар съезі әділ сотты жүзеге асыру, сот жүйесін дамыту, сот жүйесі қызметін моральдық-этикалық нормаларын сақтай отырып талқылау, тағы да басқа жалпы сот қызметімен байланысты мәселелердің шешіміне жауап іздеді, – дейді ол.
– Съезд жұмысына Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы арнайы қатысып, сот жұмысына өзіндік көзқарасын ортаға салып, нақты тапсырмалар берді.
Сот процесін қашықтан жүргізу процесі жедел әрі ұтымды, – деді ол.
Сонымен қатар Мемлекет басшысы құқық қорғау органдары мен соттардың жұмысындағы бірқатар кемшіліктерге назар аударды. Әсіресе бұл олқылықтар пандемия кезінде анық көрініс бергенін айтып, ізгілікті қоғам жағдайында сот жүйесін реформалау судьялардың кәсібилігіне, сот төрелігі мен сот ісін басқарудың сапасына негізделген түбегейлі жаңа тәсілдердің қажеттігін ұсынып отырғанын, бұл орайда адам құқықтары мен заң үстемдігін қамтамасыз ету ең басты міндет саналуы тиістігін ескертті.
Судьялар корпусы өздерінің күнделікті жұмысында осы ұстанымдар мен құндылықтарды қамтамасыз етуді басты міндет санауы тиіс. Бұл ретте біліктілік мәселесі өте өзекті.
Екінші маңызды басымдық, – деді Қасым-Жомарт Кемелұлы. – Сот жүйесінің тәуелсіздігі. Әділ сот төрелігі және азаматтардың сот билігіне деген сенімі.
– Съезде судьялардың жеке басы беделіне нақты талаптар күшейтілуі қажеттігі айтылды. Бұған қосар пікіріңіз қандай?
– Кәсіби судья – әділ сот төрелігінің шешуші факторы. Бұл жерде кандидаттарды іріктеу үдерісі айқын және ашық болуы сот реформасын сапалы іске асырумен қатар қалың бұқараның мүддесі тұрғысынан келгенде де өте құптарлық.
– Съезде тағы қандай мәселелер талқыланды?
– Жиынға қатысушылар Жоғарғы сот төрағасы Жақып Асановтың хабарламасын тыңдады. Басты тақырып – биылғы ел өміріндегі күрделі ахуалға орай сот жүйесінде іске асырылып жатқан фронт-форматтың барлығының түп-төркіні халықтың денсаулығына кінәрат түсіріп алмау мақсатын көздеп отыр. Осы орайда процестердің 95 пайызы қашықтан өтуде. Бұл бағытта біздің аудандық сотта да нақты алғышартар жасалынуда.
Жоғары сот төрағасы сот шешімдері мен үкімдерінің сапасына тоқталды. Біріншіден, елімізде сот шешімдерінің жаңа форматы енгізілді. Әр судья шығарылған үкім жөнінде жариялағаннан кейін қабылдаған шешім жөнінде сот процесіне қатысушыларға жан-жақты түсіндіріп беруі тиіс. Нәтижесінде жоғары орынға шағымданушылық жағдайы шектеледі деген сөз.
– Сот жұмысына өзіңіз қандай баға берер едіңіз?
– Қазір сот жүйесі кім-кімге де қолжетімді. Сотта арыз-шағымдар жедел қарауда. АИТИ форматының енгізілуі, интернетпен арыз беру мүмкіндігі, «Түнгі соттар», татуластырушы, бітімгершілік мамандардың іске кірісуі сот реформасын жеделдете түсетінін айтуға тиіспіз.
Алдағы уақытта осы жұмыстардың сапасын арттыра түсетін боламыз. Бірақ азаматтарға ең керегі – сотқа деген үлкен сенім. Әрбір судьяның үкімі мен шешімі дұрыс болса, әрбір адамның көңілінен сот шешімінің логикасы орынды қолдау тапса біздің басты жеңісіміз осы.
Әңгімелескен
Баян ҮСЕЙІНОВА
