№100 (8811) 21

21 желтоқсан 2024 ж.

№99 (8810) 14

14 желтоқсан 2024 ж.

№98 (8809) 10

10 желтоқсан 2024 ж.

Жаңалықтар мұрағаты

«    Желтоқсан 2024    »
ДсСсСрБсЖмСбЖс
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031 
» » Әбдіжалил Баб Ата

Әбдіжалил Баб Ата

Әбдіжалил Баб Ата ал Хорасаниден) ҚорасанАта)-Хүсейін-Якуб(Жақып)-Мұхаммед,Юсуф(Жүсіп),Юнус(Жүніс),Абдул Муталиф (Әбдімүтәліп),Шамши Ахмад(Шәмшіахмет), Сайд Насир(Сейітнәсір).БұлдерекэтногрофШамұратҚуанғановтанжазыпалынған.
ҚорасанқожаныңЖүніс-Ерсейітпенбетқожатобыныңшежіресі.БұлшежіреҰлытауоблысыЖаңаарқаауданыЖайремауылыныңтұрғынышежірешіСембекИгенберлин,шежірешіӘмірАбдуллаев,ӘбілқасымовТалғат ,Сейітқасымұлы,МейиршаЛатифқожақызы,журналистҚалиЖолдасовтардыңдеректерібойыншажазылды. Әбдіжалилбабтан -Хүсейін-Жақып-Жүніс-Ысқаққожа-Исмайылқожа-Абдуссаттар-Абдулхалық-Абдулрахим-Ходжахмет-Абдурахман-Құдайқұл-Ибрахимқожа-Абдулжалил-Халилулла-Искандар-Қази-Абдулаким-Абдулжалал-Мулла Фахриддин-Абдулхалил-Жамаладдин-Низамиддин-Крамуддин-Утепқожа-Иманқожа-Абдулқахар-Абдулазиз-Мусаали(Мусираладдин)-Ералиддин-Мірқашим(Миохашимддин)-Қожаханқожа,Қожажанқожа,Қожақапанқожа.Қожаханқожадан-Мірсейіт, Ерсейіт,Нұрсейіт,КүнСейіт, Жансейіт.Ерсейіттен-Әбдіғаппар,Қожағаппар.Бұләулет-Алшын-Қырықбойдақруыныңқожалары.Ұрпақтары 1930 жылғадейінҰлытауоблысыЖаңарқаауданындатұрған екен.1931-33 жылдардағыболғаннәубеткезіндекөптегенқазақотбасыларыаштықтанопатболғаныбелгілі. Сарысу ауданы(орталығыАқкеңсе-Түгіскен аулы)тұрғындарыменбіргежансақтауүшінОңтүстіккеүдерекөшкенде,аманқалғанжоғарыдаайтылғанқожаәулетініңұрпақтарысоларменбіргекетуі мүмкін.Мирқашимнен-Қожажан-Сайдмұхаммед(Ерсейтпенбетқожа,Сейітпенбет)."Қорасанда Сейітпенбет, ДуанадаСейтімбет, Әулиелігі ел асқан, Ерекшетуғанжанеді-Шал ақын(ТілеукеКүлекеұлы).ШумақтардаайтылғанҚорасанСейітпенбет осы болатын...
ДаулыболыпжүргенадасекіСайдмұхаммедұрпақтарыныңшежірелерінсараптауданөткіздік.ДуанақожадантарайтынСайдмұхаммед(Сейітпенбет, Сейтімбет) Қожжанұлыболжамымызбойыншашамамен 17 ғасырдың(1660-61 жылдарыдүниегекелумүмкін),Ал,ҚорасанқожаСайдмұхаммед(18 ғасырдың("Сыр саңлақтары"кітабында 1770 жылы)соңынатамандүниеге келіп,19 ғасырдың ("Сыр саңлақтары"кітабында-1840 жылы)ортасынатамандүниеденөтіпті...Тарихтаәрғасырданемесебірзамандаөмірсүргенадастұлғалар бола береді.МысалыҚожаларшежірелеріндеәрғасырлардаөмірсүргенБегімқожа(Бегімшайық,Бегім Сайд, БегімМысық, Бегімхалфе(Бегімбетқожа)дептежазылады), Исабек,Қылыш,Кедей,Мәтенқожа, Ысқаққожа,Оспанқожасындыадастұлғалардыңаттарыжиікездеседі.Арамыздасолардыбіртұлғадепшатастырылып,жазыпжүргендербар.Шындығындаолардыңұрпақтарышежірелердеәртүрліжазылған.Олардыңөткентарихтарыбірімен-бірісәйкескелмейді...ТарихтаәрғасырдаөмірсүргенДиуанақожаСайдмұхаммед (Сейітпенбет, Сейтімбет),ҚорасанқожаСайдмұхаммед(Сейітпенбет, Ерсейтпенбетқожа) аттыадасекібірдейтұлғалардыңтарихтаболғаныақиқат.Оғандәлелретіндеатақты Шал (ТілеукеКүлекеұлы)ақынның"ҚорасандаСейітпенбет, ДуанадаСейтімбет, Әулиелігі ел асқан, Ерекшетуғанжанеді",депжазылғанөлеңшумақтарыбар.Осығанқарап, қожаларданшыққанадасекібірдейСайдмұхаммедаттытұлғалардыңболғандарыанықдепайтааламыз.Осыжағынескерейік.
Мәдіқожа(Диуанақожа) әулиеніңбабасыЫсқаққожа 13 ғасырдаөмірсүргенекен.СолғасырданМәдіқожа(Диуанақожа)өмірсүрген 16 ғасырғадейінгіуақыттағыадамжасын 30-дан есептегенімізде,болжамымызбойынша,Мәдіқожа 1580-81(16 ғасырдыңсоңынатаман)жылдарыдүниегекелумүмкін.(Кейбіршежірешілерадамұрпақжасын 25 -кетеңепесептейді)... Диуанақожаның(Мәдіқожа)үлкенұлыҚожжан(ҚожаЖаһан)1609-10(17ғасырдыңбасында)жылдары,осыҚожжанныңкенжеұлыСайдмұхаммед(Сейітпенбет, Сейтімбет) 17 ғасырдыңортасындабылайайтқанда 1660-61 жылдарыдүниегекелгенболардейміз.ОсыҚожжанұлыСайдмұхаммедтен(Сейітпенбет, Сейтімбет)-Әбді,Дәлу, Қамбатырұрпақтарытарайды."ҚорасандаСейітпенбет, ДуанадаСейтімбет, Әулиелігі ел асқан, Ерекшетуғанжанеді-Шал ақын(ТілеукеКүлекеұлы).Осы шумақтардаайтылғанДуанақожаСейтімбет осы СайдмұхаммедҚожжанұлыболуымүмкін...
18 ғасырдың орта кезінетаманеліміздіңөңірлерінеРесейпатшасыныңжарлығыменшұрайлыжерлергеорысшаруаларыкеліпқоныстанабастайды.Оларменбірге Христиан-провославдінініңпоптары ере келеді.ПроаославдінініңпоптарыАрқажерінекелгенсоң, жергіліктіқазақтардыөздерініңдіндерінекіругеүгіттейбастайды.Осыданқауыптенгенжергіліктіқазақтайпаларыныңкөсемдеріата-баба дінінсақтапқалумақсатында, еліміздіңоңтүстігінен Ислам дінініңөкілдеріжүзотбасықожалардыелдерінекөшіріпәкеледі.СолардыңарасындаДиуанақожаСейтімбеттіңотбасыдаболады.КейінненАрқажерінекөшіпкелген осы қожаларотбасыларыәррудыңқожаларына(ата -пірлеріне) айналады...АрқажеріндеАрғынныңБасентиінруыныңпіріҚожжанСейтімбетәулиеболыпты."БіржылыТобылөзеніарнасынанасып, елдіәбігергесалады.СондаҚожжанСейтімбетәулиебіруыстопырақтықолынаалып,оғандұғаоқып,оныөзенгелақтырыпжібереді.Солкездеөзенніңарнасыбұрынғықалпынакеліп,қалың ел су тасқынынанаманқалады.(ЭтногрофШамұратҚуанғановтыңдерегінен).
АтамныңәкесіӘдіраман-Омар, Нысанбалалары. Омардан-Елеусін, Қыдырбай, Серікбай, Сералы. Нысаннан-Есенжол,Жетес, Дүйсенбай. Есенжолдан - Алтынбек, Асылбекболамыз
Меніңенемайтатынеді, бізҚорасанқожамыз, оныңішіндеАбылатобыдеп, мен қазірқарапотырмынбұлжердежетіатасыжоқ?
1.Шаһтемір.
2.Ешмұхаммед.
3.Құлахан.
4.Қожахмед.
5.Нәхән.
6.Шайхы.
7.Жұмаділла.
осы кісілердіқайтыптабамыз, Айтқожабіледіме?Әбдіжалил Баб Ата ал Хорасаниден) ҚорасанАта)-Хүсейін-Якуб(Жақып)-Мұхаммед,Юсуф(Жүсіп),Юнус(Жүніс),Абдул Муталиф (Әбдімүтәліп),Шамши Ахмад(Шәмшіахмет), Сайд Насир(Сейітнәсір).БұлдерекэтногрофШамұратҚуанғановтанжазыпалынған.
ҚорасанқожаныңЖүніс-Ерсейітпенбетқожатобыныңшежіресі.БұлшежіреҰлытауоблысыЖаңаарқаауданыЖайремауылыныңтұрғынышежірешіСембекИгенберлин,шежірешіӘмірАбдуллаев,ӘбілқасымовТалғат ,Сейітқасымұлы,МейиршаЛатифқожақызы,журналистҚалиЖолдасовтардыңдеректерібойыншажазылды. Әбдіжалилбабтан -Хүсейін-Жақып-Жүніс-Ысқаққожа-Исмайылқожа-Абдуссаттар-Абдулхалық-Абдулрахим-Ходжахмет-Абдурахман-Құдайқұл-Ибрахимқожа-Абдулжалил-Халилулла-Искандар-Қази-Абдулаким-Абдулжалал-Мулла Фахриддин-Абдулхалил-Жамаладдин-Низамиддин-Крамуддин-Утепқожа-Иманқожа-Абдулқахар-Абдулазиз-Мусаали(Мусираладдин)-Ералиддин-Мірқашим(Миохашимддин)-Қожаханқожа,Қожажанқожа,Қожақапанқожа.Қожаханқожадан-Мірсейіт, Ерсейіт,Нұрсейіт,КүнСейіт, Жансейіт.Ерсейіттен-Әбдіғаппар,Қожағаппар.Бұләулет-Алшын-Қырықбойдақруыныңқожалары.Ұрпақтары 1930 жылғадейінҰлытауоблысыЖаңарқаауданындатұрған екен.1931-33 жылдардағыболғаннәубеткезіндекөптегенқазақотбасыларыаштықтанопатболғаныбелгілі. Сарысу ауданы(орталығыАқкеңсе-Түгіскен аулы)тұрғындарыменбіргежансақтауүшінОңтүстіккеүдерекөшкенде,аманқалғанжоғарыдаайтылғанқожаәулетініңұрпақтарысоларменбіргекетуі мүмкін.Мирқашимнен-Қожажан-Сайдмұхаммед(Ерсейтпенбетқожа,Сейітпенбет)."Қорасанда Сейітпенбет, ДуанадаСейтімбет, Әулиелігі ел асқан, Ерекшетуғанжанеді-Шал ақын(ТілеукеКүлекеұлы).ШумақтардаайтылғанҚорасанСейітпенбет осы болатын...
ДаулыболыпжүргенадасекіСайдмұхаммедұрпақтарыныңшежірелерінсараптауданөткіздік.ДуанақожадантарайтынСайдмұхаммед(Сейітпенбет, Сейтімбет) Қожжанұлыболжамымызбойыншашамамен 17 ғасырдың(1660-61 жылдарыдүниегекелумүмкін),Ал,ҚорасанқожаСайдмұхаммед(18 ғасырдың("Сыр саңлақтары"кітабында 1770 жылы)соңынатамандүниеге келіп,19 ғасырдың ("Сыр саңлақтары"кітабында-1840 жылы)ортасынатамандүниеденөтіпті...Тарихтаәрғасырданемесебірзамандаөмірсүргенадастұлғалар бола береді.МысалыҚожаларшежірелеріндеәрғасырлардаөмірсүргенБегімқожа(Бегімшайық,Бегім Сайд, БегімМысық, Бегімхалфе(Бегімбетқожа)дептежазылады), Исабек,Қылыш,Кедей,Мәтенқожа, Ысқаққожа,Оспанқожасындыадастұлғалардыңаттарыжиікездеседі.Арамыздасолардыбіртұлғадепшатастырылып,жазыпжүргендербар.Шындығындаолардыңұрпақтарышежірелердеәртүрліжазылған.Олардыңөткентарихтарыбірімен-бірісәйкескелмейді...ТарихтаәрғасырдаөмірсүргенДиуанақожаСайдмұхаммед (Сейітпенбет, Сейтімбет),ҚорасанқожаСайдмұхаммед(Сейітпенбет, Ерсейтпенбетқожа) аттыадасекібірдейтұлғалардыңтарихтаболғаныақиқат.Оғандәлелретіндеатақты Шал (ТілеукеКүлекеұлы)ақынның"ҚорасандаСейітпенбет, ДуанадаСейтімбет, Әулиелігі ел асқан, Ерекшетуғанжанеді",депжазылғанөлеңшумақтарыбар.Осығанқарап, қожаларданшыққанадасекібірдейСайдмұхаммедаттытұлғалардыңболғандарыанықдепайтааламыз.Осыжағынескерейік.
Мәдіқожа(Диуанақожа) әулиеніңбабасыЫсқаққожа 13 ғасырдаөмірсүргенекен.СолғасырданМәдіқожа(Диуанақожа)өмірсүрген 16 ғасырғадейінгіуақыттағыадамжасын 30-дан есептегенімізде,болжамымызбойынша,Мәдіқожа 1580-81(16 ғасырдыңсоңынатаман)жылдарыдүниегекелумүмкін.(Кейбіршежірешілерадамұрпақжасын 25 -кетеңепесептейді)... Диуанақожаның(Мәдіқожа)үлкенұлыҚожжан(ҚожаЖаһан)1609-10(17ғасырдыңбасында)жылдары,осыҚожжанныңкенжеұлыСайдмұхаммед(Сейітпенбет, Сейтімбет) 17 ғасырдыңортасындабылайайтқанда 1660-61 жылдарыдүниегекелгенболардейміз.ОсыҚожжанұлыСайдмұхаммедтен(Сейітпенбет, Сейтімбет)-Әбді,Дәлу, Қамбатырұрпақтарытарайды."ҚорасандаСейітпенбет, ДуанадаСейтімбет, Әулиелігі ел асқан, Ерекшетуғанжанеді-Шал ақын(ТілеукеКүлекеұлы).Осы шумақтардаайтылғанДуанақожаСейтімбет осы СайдмұхаммедҚожжанұлыболуымүмкін...
18 ғасырдың орта кезінетаманеліміздіңөңірлерінеРесейпатшасыныңжарлығыменшұрайлыжерлергеорысшаруаларыкеліпқоныстанабастайды.Оларменбірге Христиан-провославдінініңпоптары ере келеді.ПроаославдінініңпоптарыАрқажерінекелгенсоң, жергіліктіқазақтардыөздерініңдіндерінекіругеүгіттейбастайды.Осыданқауыптенгенжергіліктіқазақтайпаларыныңкөсемдеріата-баба дінінсақтапқалумақсатында, еліміздіңоңтүстігінен Ислам дінініңөкілдеріжүзотбасықожалардыелдерінекөшіріпәкеледі.СолардыңарасындаДиуанақожаСейтімбеттіңотбасыдаболады.КейінненАрқажерінекөшіпкелген осы қожаларотбасыларыәррудыңқожаларына(ата -пірлеріне) айналады...АрқажеріндеАрғынныңБасентиінруыныңпіріҚожжанСейтімбетәулиеболыпты."БіржылыТобылөзеніарнасынанасып, елдіәбігергесалады.СондаҚожжанСейтімбетәулиебіруыстопырақтықолынаалып,оғандұғаоқып,оныөзенгелақтырыпжібереді.Солкездеөзенніңарнасыбұрынғықалпынакеліп,қалың ел су тасқынынанаманқалады.(ЭтногрофШамұратҚуанғановтыңдерегінен).
АтамныңәкесіӘдіраман-Омар, Нысанбалалары. Омардан-Елеусін, Қыдырбай, Серікбай, Сералы. Нысаннан-Есенжол,Жетес, Дүйсенбай. Есенжолдан - Алтынбек, Асылбекболамыз
Меніңенемайтатынеді, бізҚорасанқожамыз, оныңішіндеАбылатобыдеп, мен қазірқарапотырмынбұлжердежетіатасыжоқ?
1.Шаһтемір.
2.Ешмұхаммед.
3.Құлахан.
4.Қожахмед.
5.Нәхән.
6.Шайхы.
7.Жұмаділла.
осы кісілердіқайтыптабамыз, Айтқожабіледіме?
04 қыркүйек 2024 ж. 347 0