РАМАЗАН АЙЫ ЖӘНЕ ОРАЗА ТУРАЛЫ МӘЛІМЕТ
Рамазан – ( араб .: رمضان – рамадан ) – Хижра күнтізбесінің тоғызыншы айы. Бұл айда мұсылман бір ай бойы ораза тұтады. Яғни, таң сәреден күн батқанша ішіп-жеуден, жыныстық қатынасқа барудан, түрлі жаманшылық атаулыдан өзін пәк ұстап, күнә істерді тоқтатады. Рамадан сөзі « күйдіру, өте ыстық » дегенді, яғни өткен күнәларды күйдіріп, өшіруші деген мағына білдіреді.
Ораза
Бұл айда орындалатын ең басты діни амал ауыз бекіту – ораза боп саналады. Рамазандағы аузы бекіту ислам дінінів бес парызының бірі боп табылып, бүкіл әлем мұсылмандарымен жыл сайын орындалып отырады. Бұл парыздың маңыздылығы соншалық, кейде ауыз бекіту амалын Рамазан деп атауға дейін барады. Бірақ Рамадан – ай аты болса, ауыз бекіту парызы – қазақша ораза (арабша саум ) деп аталады.
Ораза ұстаған адам таң атқаннан бастап күн батқанға дейін жеуден, ішуден не темекі шегуден бас тартады. Рамазан мезгілінде мұсылмандара ислам қағидаларына неғұрлые тиянақтов орындаулары, жыныстық қатынастана баса тартуларов, зорлық-зомбылықтан сақтанулары, аш, қызғаныш, дүниеқорлық, қанағатсыздық, құмар сияқты сезімдерге жол бермеулері, ашул не мысқылды жауапа берудны, өски тасуданы сақтанулары тиіс. Адамдар бір-бірімен әдеттен гөрі тату, ынтымақты өмір сүреді деп күтіледі. Бүкіл ерсі дыбыспен пен көріністен аулақ болу керек. Ой мен алялдың екеуінің де тазалығы маңызды боп саналады. Ораза – Алламен жақындасуға бет бұратын әр мұсылман тұлғаның өз алдындағы ибадаты.Ораза ұстау амалының мақсаты жүректі дүниелік тіршіліктен аластатып, адамның ішкі дүниесін зақымнан тазарту боп табылады.
Рамазан айында ораза ұстау бүкіл адамдарға бірдей парыз болмайды. Жыныстық толысу жасына жетпеген балалардың ораза ұстаулары міндет емес, бірақ кейбіреулері ұстайды. Айтқанымен, жыныстық толысу кешіккен жағдайда, ораза белгілі бір жастан кейін ер адамға да, әйел адамға да парыз болады. Құран бойынша, егер ораза ұстау ауру адам секілді біреудің денсаулығна нян әкелу мүмкіндігі болса, бұл адам ораза ұстамаса да болады. Мысалы, жазылуы мумкiн болмаган ауруларга шолыққан адам немес емітін иә екі қабатты әйел адамдар әдетте ораза ұстамайды. Алайда бұндай адам оның орнына мұқтаж кісіні тамақтандыруға шақырылады. Хадис бойынша, етеккір кезіндегі әйел адамға ораза ұстау тиым салынады. Әдетте ауыз бекітпесе де, болатын басқа жағдай ретінде соғыстағы адам мен үйінен өткізуге ниеттелген жолаушы боп саналады. Егер адамның аузы бекітуі қиындық тудыратын халі уақытша құбылыс болса, өткізілген күндердің орнын Рамазан айынан кейін келесі Рамазанға дейінгі мезгілде толтыруы тиіс. Егер мұндай халі ұзаққа созылатын болса, әр ұстай алмаған күнінің орнына мұқтаж адамды тамақтандырса да болады.
Егер жоғарыда айтылған еш бір категорияға жатпайтын адам ұмытқаннан оразасын бұзатын қылық жасаса, оразасы бұзылмайды. Алайда, егер де біреу ниеттеніп оразасын бұзған жағдайда, оразасын тоқтатпай күн батқанша дейін ұстап, сол бүкіл күннің борышын соңынан өтеуі керек. Егер саналы түрде жыныстық қатынасқа түсетін болса, сол күннің борышын қатар келетін алпыс күн ауыз бекітумен өтеуі қажет.
Дереккөз: al-mumin.kz