Қолданыстағы Ата Заңымыз бойынша Елбасымыз жылма жыл халықты ішкі және сырт­қы саясатымыздың басты бағыт­тарынан хабардар етеді. Ғасыр табалдырығында Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев 2030-шы жылдарға дейінгі даму жолы­мызды байыптайтын ұзақ мерзімді Стра­тегия ұсынды.

Тәуелсіздігімізді төрткүл дү­ние мойындады. Тәуелсіз жас мемлекетіміздің ұлттық қауіп­сіздігі – азаматтарымыздың көге­­ріп, көркеюі мен жүргізіліп жат­қан реформалардың табысқа жетуінің басты кепілі. Оны қам­тамасыз етудің алғышарты – қоғамның ынтымағы мен ішкі сая­си орнықтылығы.

«Қазақстан – 2030» Страте­гия­сы адам факторын дамудың ең мықты басымдығы ретінде ең жоғарғы орынға қояды. Сүйтіп адамдарды өздеріне сенуге ша­қы­рады. Тек сондай адам ғана өз мүмкіндіктерін жете баға­лап, қандай іске қалай жұмылу керектігі жайында дұрыс қоры­тындылар жасай алады.

Ел Президенті жас мемлеке­тіміз аяғынан нық тұра бастаған алғашқы сәттерден бастап «Әуе­лі экономика, содан соң сая­сат» ұстанымын берік қолдап, ха­лық­тың әлеуетін арттыруға бар­­лық жағдайды жасап келеді. ТМД елдері ішінде Қазақстан та­банды тәуекелінен танбай, алғаш­­­қылардың бірі болып нарық­­­тық экономикаға қадам жасады. Міне, осындай батыл іс, баянды бастамалардың нәти­­жесін­де ширек ғасырда еліміз­дің ішкі жалпы өнімі 20 есе, орташа еңбекақы 17 есеге өсті. 2 миллионнан астам жұмыс орын­дары ашылды. Кедейшілік деңгейі 20 есе қысқарды.

2000 жылдың басын­да жаңа стратегиялық жобалар дү­ние­ге келді. Яғни әлеуметтік мәсе­лелерді жаңа жәрдемдер ой­­лап табумен емес, жаппай кәсіп­керлікті күшейту жолымен шешуге маңыз беріле бастады. Шынайы әлеуметшіл қоғам еңбек адамын бойында күш-қайраты бар кезде ертеңгі күніне күні бұрын қам жасауға баулиды. Елбасының шағын және орта бизнесті дамыту жолындағы бастамасы кәсіппен айналысамын деген аза­мат­тарға үлкен демеу, зор қа­жыр-қайрат берді. Отандық өнді­рістің өркендеуіне барынша назар аударылды. Осы салада «Қазақмыс» корпорациясының орны айрықша. «Қазақмыс» мыс кенін өндіруден дүние жүзі бойынша алдыңғы ондыққа кіреді. Жаңа технологияларды өндіріске батыл енгізу нәтижесінде өнім өндіру екі есеге жоғарылады. Жаңа талапқа жауап беретін мырыш өнеркәсібі ашылды.

Экономика саласында елеулі жетістіктерге қол жеткізілді. ТМД елдері ішінде алдыңғы қатарға шықтық. Отандық кәсіпорындарымыз жандана бастады. Республикалық маңызы бар 10,5 мың шақырым автомобиль жолы салынды және жөндеу жүргізілді.

Индустриялық бағдарлама бойынша алғашқы алты жылда 3,8 триллион теңгеге 300 жоба қолданысқа енгізіліп, 85 мың тұрақты жұмыс орны ашылды. Бұл жұмыстарда шетелдерден инвестиция тартылып, бірлескен экономикалық жобалар іске асты. 25 жылда 255 млрд шетел инвестициясы игерілді. Еңбек рыногының тиімділігі жөнінен 140 елдің ішінде 18 – орын, бизнесті баянды өрістету жөнінен 180 ел ішінде 41 – орынды иелендік.

Қаржы және банк жүйесі, даму және экономиканы басқару институттары құрылды. Ауыл шаруашылығы саласы жолға қойылды.

Аграрлық секторға Германия, Италия, Қытай секілді мемлекеттерден стратегиялық инвесторлар тартылды. Үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасы іске асты. Шикізатқа тәуелділіктен құтылып, ғылымды қажет ететін экономика құруға кірістік.

Экономикалық тұрақтылықтың арқасында жалақы, зейнетақы, шәкіртақы, мемлекеттік жәрдемақы өсті. 2000 жыл – «Мәдениетті қолдау жылы» болып жарияланды. Арғы-бергі тарихымыз бен ұлттық мәдениетіміздің жылдар бойы қордаланған бірқатар проблемаларын шешуге кірістік. Елімізде 25 мыңнан астам ескерткіштер, 2 млн-нан астам мәдени құнды заттар бар екен. Олардың ішінде әлемдік маңызы бар асыл мұралар қаншама. Соның ішінде Қожа Ахмет Яссауи мовзолейі ЮНЕСКО-ның шешімімен бүкіләлемдік Мәдени мұралар тізіміне енді.

Қытай, Түркия, Моңғолия, Ресей, Жапония, Мысыр, Өзбекстан, АҚШ, Батыс Европадағы үлкен кітапханаларға, тарихи мұражайларға экспедициялар нәтижесінде 5 мыңнан астам құнды құжаттар, оның ішінде тарихқа, этнографияға, қазақ өнеріне қатысы бар архивті қолжазба, баспа шығармалары алынды. Сөйтіп осылардың негізінде елімізде 337 кітап 1,5 млн тиражбен жарық көрді. Бұл біздің ұлттық руханиятымызға қосылған құнды мұра деуге болады. Оның ішінде «Бабалар сөзі», «Библиотека мировой литературы», «История казахской литературы», «Орта ғасырлардағы әуендер», тарихи жырлар, «Қазақтың 1000 күйі», «Қазақтың 1000 әні» антологиясы жарыққа шықты.

Осы кезеңдері «Қазақстанның Ресейдегі жылы» мәдени шарасы өтіп, соның аясында көп игілікті істер атқарылды. Ресей мұрағаттарындағы қазақ тарихына қатысты құжаттар елге әкелінді.

ХХІ ғасырдың алғашқы кезеңі дүниежүзінде ұлтаралық және діни қақтығыстардың куәгері болды. Басты себебі – ұлттық мүдделер қақтығысы. Ал біздің жетістігіміз – ортақ Отанымыздағы ұлтаралық келісім бейбітшілік және тұрақтылығымыз болды. Бұл табыста Қазақстан халықтары Ассамблеясының ролі мен үлесі өте зор.

Жаңа ғасырда Қазақстанда мемлекеттік басқару жүйесін жетілдіру, жаңғырту жоспарланып, ол жүзеге асырылды.

Қазақстан қоғамының демократиялық дамуын күшейту мақсатында еліміздің құқық қорғау органдарының, сот жүйесінің реформалануы тиянақталып, өлім жазасын қолдану тоқтатылды.

Ғасыр басында Елбасы бастамасымен әр аймақтың өз ерекшеліктеріне қарай әлеуметтік сананы қаржыландыруда өз жолы, өз үлесін қалыптастыру тетіктері іске қосыла бастады. Елге шетелдік инвестиция тарту жолдары қарастырылды. Бұл мәселеде бюджетпен қоса іштен, сырттан қаржы тартатын айрықша бағдарламалар жасақталып, қорлар құрылды. Елбасы ауыл мектептерін компьютерлендіруге, интернет жүйесіне қосылуды тездетуге пәрмен берді. Отандық кәсіпорындарды басқаруға алатын, бірлескен кәсіпорындар ашатын шетелдік компаниялармен келісім жасалып, елдегі жұмыссыз азаматтарды жұмыспен қамтамасыз ету, жергілікті мамандар даярлау мәселесіне баса көңіл бөлу айрықша назарға алынды.

Индустриялды-инновациялық дамудың 2015 жылға дейінгі Бағдарламасы қабылданып, қазақстандық инвестициялық және иннова­циялық қорлар құрылды.

Әлем «ХХІ ғасыр» Монифесі

Президент Нұрсұлтан Назарбаев ХХІ-ғасырда милитаризмнің жаһандық қауіпсіздікке қатер төндіріп, кең ауқымды халықаралық ынтымақтастыққа кедергі келтіретін әскери блоктарға шектеу қоюды талап етті. «Күш қарсы күшті тудырады. Сондықтан да әскери блоктарға Бейбітшілік туы астында мемлекеттердің бейбітшілік, тұрақтылық, сенім мен қауіпсіздік жолындағы жаһандық тойтарысына қарсы қою қажеттігін алға тартты. Осы сәттен бастап Қазақстан адамзат тарихындағы ең зұлмат қару – ядролық бомбаға қарсы күрестің нағыз көшбасшысына айналды.

Әлем. ХХІ ғасыр Манифесі – баянды, бейбітшілік бастамасы.

Елбасы бастамасымен дүние жүзінде ең ірі Семей ядролық полигоны жабылды. Қазақстан – әлем тарихында қарудан бас тартқан тұңғыш ел.

2016 жылы Вашингтонда өткен Ядролық қауіпсіздік жөніндегі ІV – Саммитте Елбасы «Әлем. ХХІ ғасыр» Манифесін жария етті. Бұл тұрғыдан келгенде біздің Президентімізді Ядролық қаруға қарсы жаһандық көшбасшы деп санағанымыз әділірек болар.

– ХХІ ғасырда да бейбітшілік үшін байыптылықпен және табандылықпен күресу керек, – деп атап кқрсетті Мемлекет басшысы, – Біз балаларымыз бен немерелеріміздің болашағы туралы ойлауға тиіспіз. Өткен ғасырлардың қасіретті қателіктерін қайталауға жол бермей әлемді соғыс қатерінен түпкілікті арылту үшін миллиондаған ізгі мұраттылардың күш-жігерін жұмылдыру қажет. Өйткені біздің барша жетістіктеріміз тек бейбіт өмірде ғана баянды болмақ».

(Жалғасы бар)