Эхинококкоз – созылмалыағымымен, ағзаның аллергиясымен және бауырдың, өкпенің және басқа мүшелердің зақымдануымен сипатталатын паразиттік ауру, онда көптеген кистозды түзілістер қалыптасады, бұл мүгедектікке әкелуге немесе асқынған жағдайларда өліммен аяқталуы мүмкін.

Адамдар үшін эхинококкоздың негізгі көзі - иттер, ал сирек қасқырлар, түлкілер және шакалда рболып табылады. Адам жәнеауылшаруашылығыжануарлары (қой, шошқа, сиыр, жылқыжәнет.б.) эхинококкоздың аралық иесі қызметін атқарады.

Аурудыңқоздырғышы - гельминт Echinococcusgranulosus. Эхинококкоз ұзақ уақы тбойы белгісіз болып 5 жылдан 20 жылға дейін немесе одан да көп уақытқа созылуы мүмкін екендігінде.

Жаңақорған ауданында 2023 жылы эхинококкоз ауруының 5 жағдай тіркелді, оның ішінде  14 жасқа дейінгі балалар арасында -1 жағдай есепке алынды, аурушаңдық көрсеткіші 6,2 құрады.

Адамдар жұқпаны ауырған жануарлармен (иттер, ірі және ұсақ қара мал, жабайы жыртқыштар) байланыс кезінде, жабайы жидектер мен шөптерді жинау және жеген кезінде, теріні өңдеу кезде, гельминт жұмыртқасымен ластанған бұлақтардың немесе су қоймасының суын пайдалану кезінде жұқтырып алуы мүмкін. Иттер эхинококкоз ауруын құртөсінділерімен зақымданған жануарлардың ішкі мүшелерін жегенде жұқтырып алады.

Аурудың берілу факторлары - лас қолдар, кейде көкөністер, жемістер болыпта былады.

Эхинококкозбен зақымдану үй ауласында серуендеу кезінде ауру иттердің  жүндеріндегі эхинококкок құртарын жұқтырыпалған сау иттер арқылы болатынын да әрқашан есте ұстаған жөн. Жеке бас гигиенасыережесінсақтамаудан паразит жұмыртқасытағамменнемесесуменішкеөтеді. Бала итпеннемесе эхинококкоз қоздырғыштерыменластанғанойыншықтарменойнағанкезде, осы паразиттіңжұмыртқасыаузынатүсуімүмкін. Егердебірауладаитпенбіргемысықболса, оныңжүні де гельминт жұмыртқасымензақымдануымүмкін.

Эхинококкоздың белгілері – Аурудың белгілері таспа құрттың орналасуына байланысты болады. Бауырды зақымдағанда кезде сарғаю пайда болуы мүмкін, оңжақ қабырғаның астында ауырлық сезімі, бауырдың ұлғаюы, оңқол мен арқағ аберілетін ауырсыну байқалады. Паразит өкпедеболғанкездеентігу, қантүкіру, кеуденіңауырсынуы, жөтел  пайдаболады.

Эхинококкоз диагнозы зертханалық және аспаптық зерттеу әдістерін (ультродыбыстықзерттеу, рентгенография, компьютерлік томография) қолдануарқылыанықталады. Эхинококкоздыемдеу тек хирургиялықәдіспенжүзегеасырылады, яғниотажасау. Емдеуден кейін эхинококкозбен ауыратын науқастар 5 жыл диспансерлік есепте тұруы керек.

Эхинококкоздыертеанықтаумақсатындаветеринариялыққызмет, еткомбинаттары, мал сою пункттері, мал өсірушілер, аңшылар, ит өсірушілер және олардың отбасы мүшелері жылсайын эхинококкозға зертханалықтексеруден өтуі қажет.

Эхинококкоздың алдын алу мақсатында келесі ережелерді сақтау қажет:

- жеке гигиена ережелерінсақтау: иттермен және кезкелген басқа жануарлармен байланыста болған сайын немесе бақшада жұмыс істегеннен, аулада ойнағаннан кейін қолды сабынмен мұқият жуу;

- балалардың қаңғы баситтермен ойнауына жол бермеу;

- ашық су қоймаларынан су ішпеу;

- тағамға қолданылатын көкөністер мен шөптерді, жидектерді жақсылап жуу;

- үй иттерінде гельминтизациялауды жүргізу.