Озат күрішші Оразәлі
Қырманның басы қызып, дала диқандарының ала жаздай еткен еңбектері еселенетін уақыт келді. Шыны керек, биыл жауын-шашын шаруаларды қуанта қоймады. Десе де, аяқ судың аздығына қарамастан жаңақорғандық диқандар әрбір егістен мол өнім алуға тырысты. Күріш пен бидай, бақша өнімдері жылдағыдан жоғарыламаса кемімеді. Мұның барлығы аграрлы саланың сапасы артып, ел әлеуетінің тұрақталып келе жатқанын аңғартады.
«Диқан жерін анасындай сүйеді, жер диқанға баласындай иеді» демекші, биыл Сыр жағалауына қоныстанған ауылдағы ағайынның егіні бітік. Алты ай бойы дала төсінде тер төккен азаматтардың бейнеті мол. Осындай мехнатты шаруаның шырайын кіргізіп, күріштен өнім алуда рекорд орнатқан Оразәлі Тұрсынбаев «Алтын дән-2018» мерекелік шарасында марапат биігінен көрінді. Ол биыл 80 гектарға дән сеуіп, 75 центнерден жоғары өнім ала алды. Сондықтан, диқан қауымның еңбегін саралап, мерейін асыратын күзгі тойда мінбердің алтын тұғырынан көрінген күріш озатын дәріптеп, озық тәжірибесімен ой бөлістік.
Жастайынан еңбекке ерте араласқан Оразәлі Есаманұлы шаруашылықта жүріп шыңдалды. Есейе келе аз-кем гектарлы жерге дән сеуіп, мол тәжірибе жи
най бастайды. Қажырлы талпыныс, ерен еңбексүйгіштігінің арқасында биыл үздік атанды. Бүгінде төрт түлігін түгендеп, бақша өніміне басымдық беріп жүрген оның келер жылға жоспары көп.
– Ең алдымен жоспарым жылдағы өнімнің шығымын шарықтату. Өзім осы Қожакентте туылып, қаршадайымнан қырмандағы қызу шаруаны көріп өстім. Сондықтан болар, егін ісіне табиғатымнан жақын келемін. «Көсегең жермен көгереді» демекші, 15 жылдан астам арпамен алысып, күрішпен көгеріп келемін. Осы жыл ішінде түсінгенім, күрішпен тілдесе білсең ғана табысқа жетесің. Яғни, бабын тапса жер ана несібесін аямайды. Әрбір күрішші жер мен дақылдың жайын жетік меңгерсе, жомарт жер өнімді мол береді, – деді Оразәлі.
Қожакент ауылының батыс жағындағы тың жерлерді игеру ісі ілгерілеп, егіс көлемі жыл сайын артып келеді. «Егін ексең тыңға ек, одан өнер өнім көп» демекші, жоңышқа мен жүгері егілген алқаптарға күріш дәнін тастауды ауылдықтар қолға алғалы қашан. Осы дәстүрді жолға қойған «Нұрбол-И» биыл 80 гектарды игеруде жақсы нәтиже көрсетті. Жылда 40-50 гектардан өнім алатын қожалық күрішшісі биыл рекордтық көрсеткіш көрсетіп, ауданға үлгі болды.
Диқандықтың ауыр да болса, абыройлы жолына біржолата түскен Оразәлі Есаманұлы «Ақ маржан» сортын егеді. Алдағы уақытта жаңа элиталық тұқымдарды өсіруді тәжірибе ретінде қолданып көрмек ойында жоқ емес. Себебі, жаңашыл бастама бәсекеге қабылеттілікті арттырып қана қоймай, әрбір гектардан алынатын өнімнің көлемін еселейтіні анық.
– «Күріш суымен ырыс» дегендей биыл су тапшы болды. Алайда төраға Ізатулла Үсеновтың ұтымды ұйымдастыруымен су маманы Болат Искаковтың арқасында күрішке суды уақытылы жеткізіп отырдық. Тағы қуантарлығы мемлекет қажетті минералды тыңайтқыштар мен судың 50 пайызын төлеп берді. Бұл да үлкен көмек болғаны рас.
– Өнімнің сапасына қандай баға бересіз?
– Жасыратыны жоқ, сапа жақсы. Оның айқын көрінісі ретінде айтар болсақ, диірменге түскен дайын тауарды алыс-жақыннан келген тұтынушылар тонналап тиеп кетеді. Көбіне елдің батыс аймағынан сұраныс өте жоғары, – деді кейіпкеріміз.
Бүгінде ұл-қыз тәрбиелеп, берекелі шаңырақтың тұтқасын ұстап отырған отағасы түйір нанның нәпақасы маңдай термен келетінін бала санасына сіңдіріп келеді. Әке арманы да осы, ұлағатты ұрпақ тәрбиелеу.
Нағыз диқан болу үшін тынымсыз ыждаһат керек болса, ал күрішші болуда одан екі есе ынта керек дейді қожакенттік күрішші. Иә, әрбір дән диқаншы үшін тер тамшысы болып көрінетіні рас. Сондықтан, ауыл шаруашылығы саласын өркендетіп, тынбай еңбек еткен егінжай ерлері қашанда мақтауға лайық.
Әлібек ЖАРЫҚБАЕВ.
«Диқан жерін анасындай сүйеді, жер диқанға баласындай иеді» демекші, биыл Сыр жағалауына қоныстанған ауылдағы ағайынның егіні бітік. Алты ай бойы дала төсінде тер төккен азаматтардың бейнеті мол. Осындай мехнатты шаруаның шырайын кіргізіп, күріштен өнім алуда рекорд орнатқан Оразәлі Тұрсынбаев «Алтын дән-2018» мерекелік шарасында марапат биігінен көрінді. Ол биыл 80 гектарға дән сеуіп, 75 центнерден жоғары өнім ала алды. Сондықтан, диқан қауымның еңбегін саралап, мерейін асыратын күзгі тойда мінбердің алтын тұғырынан көрінген күріш озатын дәріптеп, озық тәжірибесімен ой бөлістік.
Жастайынан еңбекке ерте араласқан Оразәлі Есаманұлы шаруашылықта жүріп шыңдалды. Есейе келе аз-кем гектарлы жерге дән сеуіп, мол тәжірибе жи
най бастайды. Қажырлы талпыныс, ерен еңбексүйгіштігінің арқасында биыл үздік атанды. Бүгінде төрт түлігін түгендеп, бақша өніміне басымдық беріп жүрген оның келер жылға жоспары көп.
– Ең алдымен жоспарым жылдағы өнімнің шығымын шарықтату. Өзім осы Қожакентте туылып, қаршадайымнан қырмандағы қызу шаруаны көріп өстім. Сондықтан болар, егін ісіне табиғатымнан жақын келемін. «Көсегең жермен көгереді» демекші, 15 жылдан астам арпамен алысып, күрішпен көгеріп келемін. Осы жыл ішінде түсінгенім, күрішпен тілдесе білсең ғана табысқа жетесің. Яғни, бабын тапса жер ана несібесін аямайды. Әрбір күрішші жер мен дақылдың жайын жетік меңгерсе, жомарт жер өнімді мол береді, – деді Оразәлі.
Қожакент ауылының батыс жағындағы тың жерлерді игеру ісі ілгерілеп, егіс көлемі жыл сайын артып келеді. «Егін ексең тыңға ек, одан өнер өнім көп» демекші, жоңышқа мен жүгері егілген алқаптарға күріш дәнін тастауды ауылдықтар қолға алғалы қашан. Осы дәстүрді жолға қойған «Нұрбол-И» биыл 80 гектарды игеруде жақсы нәтиже көрсетті. Жылда 40-50 гектардан өнім алатын қожалық күрішшісі биыл рекордтық көрсеткіш көрсетіп, ауданға үлгі болды.
Диқандықтың ауыр да болса, абыройлы жолына біржолата түскен Оразәлі Есаманұлы «Ақ маржан» сортын егеді. Алдағы уақытта жаңа элиталық тұқымдарды өсіруді тәжірибе ретінде қолданып көрмек ойында жоқ емес. Себебі, жаңашыл бастама бәсекеге қабылеттілікті арттырып қана қоймай, әрбір гектардан алынатын өнімнің көлемін еселейтіні анық.
– «Күріш суымен ырыс» дегендей биыл су тапшы болды. Алайда төраға Ізатулла Үсеновтың ұтымды ұйымдастыруымен су маманы Болат Искаковтың арқасында күрішке суды уақытылы жеткізіп отырдық. Тағы қуантарлығы мемлекет қажетті минералды тыңайтқыштар мен судың 50 пайызын төлеп берді. Бұл да үлкен көмек болғаны рас.
– Өнімнің сапасына қандай баға бересіз?
– Жасыратыны жоқ, сапа жақсы. Оның айқын көрінісі ретінде айтар болсақ, диірменге түскен дайын тауарды алыс-жақыннан келген тұтынушылар тонналап тиеп кетеді. Көбіне елдің батыс аймағынан сұраныс өте жоғары, – деді кейіпкеріміз.
Бүгінде ұл-қыз тәрбиелеп, берекелі шаңырақтың тұтқасын ұстап отырған отағасы түйір нанның нәпақасы маңдай термен келетінін бала санасына сіңдіріп келеді. Әке арманы да осы, ұлағатты ұрпақ тәрбиелеу.
Нағыз диқан болу үшін тынымсыз ыждаһат керек болса, ал күрішші болуда одан екі есе ынта керек дейді қожакенттік күрішші. Иә, әрбір дән диқаншы үшін тер тамшысы болып көрінетіні рас. Сондықтан, ауыл шаруашылығы саласын өркендетіп, тынбай еңбек еткен егінжай ерлері қашанда мақтауға лайық.
Әлібек ЖАРЫҚБАЕВ.