Жыл басынан зейнеткерлердің зейнетақысы мен мұғалімдердің жалақысы көтеріледі дегенді естіген бұқара «базар бағамы қалай болар екен?» деп алаңдаулы. Біз де өз кезегінде базар нарқында қаншалықты өсім бар екенін жауапты сала мамандарының түзген мониторингін талдап көрдік. «Бәрін айтта бірін айт, азық-түліктің жырын айт» демекші, әуелі күнделікті тұтынатын тауар түрінен бастасақ.
Сонымен аудандық ауыл шаруашылығы бөлімі жасақтаған мониторингті сараптасақ. Бұл 2018 жылдың қаңтар айының 28-күнгі мәлімет. Келісіне есептегенде: Сиыр еті 1400 тг, Бірінші сортты бидай ұны-88 тг, Тауық еті 600 тг, Өсімдік майы 350 тг, Пияз-80 тг. Әрине, тауар түрін тізбектей берсең, тізбектеле береді. Ендігі кезекте аталмыш бөлімнің 19.08.2015 жыл мен 29.01.2018 жылдағы салыстырмалы түрде азық-түліктің қай түрі қымбаттап не арзандағаны жөніндегі кестесіне үңілсек.
Бірінші кезекте, қымбатшылыққа ілескен тауар бағасында айтарлықтай айырмашылық барын байқадық. Мәселен, 2015 жылы тамызда тауық жұмыртқасы (10 дана) 90 теңге болса, бүгінде 220 теңгеге өскен. Яғни, 144,4 пайыз көтерілген. Картоптың да келісі 83,3 пайызға өскен. 2015 жылы 80 теңге болса, 2018 жылы 110 теңге. Иә, өткен жылы күзгі терім бітпей жатып, картоп бағасы күрт қымбаттағаны ел есінде. Қыс ауасы келісі 300 теңгеге дейін барады деген қауесет желдей есті. Кейіннен белгілі болғандай, Ресей елінде картопқа деген сұраныс артқандықтан қазақстандық диқандар жоғары бағада көршілес елге жөнелткен.
Сондай-ақ құмшекердің бағасыда 40 теңгеге қымбаттағанын байқауға болады. Десе де, бұл аралықтағы қымбатшылықтың басты себебі – доллар бағамының өсуі. Ендігі кезекте, қандай тауар түрі арзандаған деген сауалға тоқталсақ.
Әрине, Сыр елі – ақ маржанның мекені болғандықтан күріш бағасы едеуір арзандаған. Оған себеп, 2017 жыл Жаңақорған ауданы үшін берекелі, мерекелі жыл болды. Олай дейтінім, қамба күміс дәнге толып, көңіл марқайды. Күріш 2016 жылмен салыстырғанда 14490 тонна артық жинаған. Яғни, 2016 жылы күріштің гектарынан 43,4 центнерден өнім жиналса, 2017 жылы 48,6 центнерге жетті. Оған қоса, Қызылорда облысы жыл қорытындысы бойынша, рекордтық деңгейдегі Сыр салысын қамбаға құйды. Бұлда болса, күріш бағамының арзандауына өзіндік ықпалын тигізеді. Мәселен, 2015 жылы ақталған күріштің келісі 150 теңге болса, бұл күнде 130 теңге.
Сонымен қатар, қырыққабат өнімі 30 пайызға арзандаған. Және де ас тұзы 13,0 пайызға төмендеген. Бұлда болса, отандық өнімнің құны қашанда халық қолжетімділіне сай болатынының көрінісі.
Сөз соңында, облыстық ауыл шаруашылық-маркетингтік жүйесі арқылы 7 аудан мен Қызылорда қаласындағы азық-түлік өнімінің бағасына жүргізілген мониторингке тоқталсақ. Біз тек ең арзан ет қай ауданда сатылатынын білмекке тырыстық. Әрине, алғашқыда облыстағы төрт түліктің үштен бірі және де «Сыбаға» бағдарламасының орындалуы бойынша оқ бойы озық тұрған Жаңақорған ауданында ет арзан шығар деген ойда болдық. Алайда аймақтағы ең арзан ет Қызылорда қаласындағы «Дәмді» әлеуметтік дүкенінде болып шықты. Келісі 1300 теңге. Ал, аудандарда 1400 теңге.

Самат ӘБДІШ.