Кітап – қазына, Кітап – байлық
Адамға рухани азық сыйлап, ғылым мен білімнің терең тұнығынан сусындатар мәдени орын – кітапхана. Ол кітап пен оқырман арасындағы алтын көпір.
Ағылшын философы Фрэнсис Бэкон: «Кітап – заманалар толқынында тербетіліп, үстіндегі қымбат қазынасын ұрпақтан-ұрпаққа жеткізіп келе жатқан ой кемесі», депті. Ал, педагогі-гуманист, жаңа педагогиканың негізін қалаушы Ян Амос Коменский: «Кітап – ақылға қуат беретін құрал», дейді. Бұдан артық кітаптың құндылығы жайлы не айтуға болады? Расында, бір ұрпақтың екінші ұрпаққа қалдырар рухани өсиеті мен аманатын, ақыл-кеңесін кітаптан табуға болады.
Соңғы уақыттары техниканың дамыған кезеңінде, кітап оқуға ниеттілер азайып бара жатыр. Әсіресе, жас буынның білім алып, кемелденетін шағында, ұялы телефонды жанына серік еткендері көңілге қаяу салады.
Міне, оқу жылы да аяқталуға жақын, алда жазғы каникул күтіп тұр. Осы орайда ұл-қыздар бос уақыттарын қалай тиімді өткізеді деген сұрақ туындайды. Бірақ, қазір ғаламтордың дамыған заманы ғой. Әр баланың қолында бір-бір смартфон, планшеттен бар. Түртіп қалсаң іздеген дүниенің барлығы шыға келеді. Осы орайда оқушыларға өздерінің ойөрісін кеңейтіп кітап оқуына мүмкіндік жасаңыз. Бұл – оларға мектептен тыс білім алуға жақсы мүмкіндік.
Жеткіншек дене бітімі, зеректік, сезімталдық қасиеттері мен қабілет жағынан бір-бірінен өзгеше болып келеді. Бір оқушының өз еркімен және жылдам үйренген дәрісі басқа оқушыға қиынға соғуы мүмкін. Басқа оқушы тез шаршауы мүмкін немесе сол мезетте сабақ оқуға ынтасы болмауы мүмкін.
Осы себепті әр бала уақытты өзіне ыңғайлап тағайындап алғаны абзал. Бір сағат сабақ оқығаннан кейін 5-10 минуттық үзіліс жасау пайдалы болады. Осы арқылы бір сағаттық сабақтың соңындағы сарқылған зейін мен қуат қайта қалпына келеді. Сабақ оқу үшін қажетті күш-қуаттың қалыптасуы үшін ойын-сауық пен спортқа да уақыт бөлу керек. Сонымен қатар, әлемдік ғалымдар мына әдісті қолданады.
Айталық, кассиль тәсілі – баланы кітапқа қызықтырудың танымал әдісі. Бұл оқи алатын, бірақ кітап оқуға құлқы жоқ балаларға арналған. Кассиль тәсілі бойынша, ата-ана кітапты баламен бірге оқып бастап, қызық жеріне келгенде үй шаруасын сылтауратып баланы жалғыз қалдырып кетуі керек.
Кітаптың қызығын көрген бала оны соңына дейін оқып бітіретіні анық. Тағы бір мысал келтіре кетейін, балаға бір жолын, өзіңіз бір жолын оқып та қызықтыруға болады. Мұндайда бала үлкендерге көмектесіп жатқанын, өзінің маңызы бар екенін сезеді. Бала тәрбиелеп отырған әрбір ата-ана баласын өз бетімен кітап оқуға үйрету арқылы болашаққа бағдар беретіні анық.
Ғалия Нәдірбек, №52 орта мектеп кітапхана меңгерушісі