Сұлтанбек Қожанов: Алаш идеясын жалғастырған қайраткер

Сұлтанбек Қожанов – қазақ халқының руханияты мен саяси тарихында өшпес із қалдырған көрнекті мемлекет қайраткері, ағартушы және ұлт жанашыры. Ол өз дәуірінде қазақ қоғамының экономикалық, мәдени және саяси өрлеуіне үлкен үлес қосып, ұлттық мүдде үшін күрескен тұлғаның бірі болды.

Сұлтанбек Қожанов 1894 жылы Түркістан өлкесінің Қаратау өңірінде дүниеге келген. Жас кезінен білімге құштар болып, ауыл молдасынан хат таныды. Кейін Шымкенттегі медресе­де, одан әрі Ташкенттегі мұғалімдер семинариясында білім алды. Жас Сұлтанбек қоғамдық өмірге ерте араласып, оқу-ағарту ісіне, ұлттық сана-сезімді оятуға белсене кірісті.
Сұлтанбек Қожановтың саяси қызметі ХХ ғасырдың басында басталып, Түркістан өлкесінің саяси және мәдени өмірімен тығыз байланысты болды. Ол 1920 жылдары Түркістан Республи­касы мен Қазақ АКСР-інде жауапты қызметтер атқарды. Әсіресе, Түркістан автономиясының құрамындағы қазақ жерлерін біріктіру мәселесіне айрықша көңіл бөлді.
1924 жылы Орта Азиядағы ұлт­тық-аумақтық межелеу процесінде Сұлтанбек Қожанов қазақ жерлерін біртұтас Қазақ автономиясының құрамына қосуға күш салды. Оның арқасында Сырдария және Жетісу өңірлері Қазақстанға қайта қосылып, ұлттық территорияның кеңеюіне септігін тигізді.
Сұлтанбек Қожанов тек саясаткер ғана емес, қазақ халқының мәдениеті мен білімін дамытуға ерекше үлес қосқан ағартушы болды. Ол білім беру ісін жақсартуға, қазақ тілін ғылым мен мәдениеттің тіліне айналдыруға ерекше назар аударды. Оның бастамасымен көптеген мектептер мен мәдени орталықтар ашылды.
Сонымен қатар, Сұлтанбек Қо­жанов – қазақ баспасөзін дамытуға зор үлес қосқан тұлға. Ол Ташкентте жарық көрген “Ақ жол” газетінің редакторы ретінде халықтың саяси санасын оятатын мақалалар жария­лады. Бұл басылым Алаш идеяла­рын насихаттаудың, ұлт бірлігі мен жаңғыруын дәріптеудің маңызды құралдарының біріне айналды.
Сұлтанбек Қожановтың есімі ұзақ жылдар бойы ұмытылып, тәуелсіздік жылдарында ғана ақталып, тарихи әділеттілік орнады. Оның саяси мұрасы мен ағартушылық қызметі бүгінгі Қазақстанның ұлттық санасын қалыптастыруда маңызды орын алады.
Сұлтанбек Қожанов – өз халқының азаттығы мен өркендеуі жолында жан аямай еңбек еткен, қазақ тарихында өшпес із қалдырған тұлға. Оның есімі ұлттық бірліктің, ағартушылықтың және мемлекетшілдіктің жарқын символы болып қала береді.

Қасым Аянат,
№163 орта мектептің
8 «А» сынып оқушысы