Өңір кәсіпкерлері көші басында

Соңғы жылдары Жаңақорғанда шағын кәсіптің көкжиегі кеңейіп, өндіріс саласы өркендеп келеді. Дайын өнім шығаруда шаруамыз ширай түсті. Осыған дейін ауылшаруашылығы саласы басымдыққа ие болса, енді күнделікті тұтынатын тауар түрлерін өзіміз өндіреміз. Яғни, жергілікті бренд қалыптасып келеді. Мәселен, сабын, желім шығару, құрылыс заттары сынды тауарлар аудан тұрмысына жарап тұр. Орта кәсіпкерліктің де бәсі биік. Біз бүгін статистикаға сүйене отырып, атқарылып жатқан жұмыстарды жүйелеп көруді жөн көрдік.

Алдымен аудандық кәсіпкерлік, өнер­кәсіп және туризм бөлімінің есігін қағып, құнды құжаттарды ақтардық. Біздің бай­қағанымыз, биылдың өзінде аудан қазынасына миллиардтаған қаржы құй­ылды. Бұл да әлеуметтік сала мен эконо­миканың ілгері жылжуына үлкен мүмкіндік беретіні ақиқат.
– 2023 жылдың 1 қыркүйегіне тір­келген шағын және орта кәсіпкерлік субъектілер саны 7215-ге жетті. Ондағы белсенді субъектілер саны 6946 бірлікті құрады. Жұмыс істеп тұрған кәсіпкерлік субъектілерінің үлесі 96,3 пайызды құ­райды. Сондай-ақ, 595 сауда мен қызмет обьектілері жұмыс істейді. Жалпы алғанда ауданда кәсіпкерлік саласын дамытуда атқарылған жұмыстар, жеткен жетістіктер мен қатар атқарылар жұмыстар өте көп. Жеңілдетілген несие, мемлекеттік грант және өзге де жеңілдіктер арқасында ел­дің әлеуеті еңсе тіктеп қалды. Енді бағ­дарламалар шеңберінде тарқатып берсек.
2021-2025 жылдарға арналған кәсіп­керлікті дамыту бағдарламасы шеңберін­де аудандық жұмыспен қамту орталы­ғы арқылы мемлекеттік гранттар беруге байланысты 73 жоба 100,6 миллион тең­гені құрайтын грантты жеңіп алды. Қызыл­орда «Өңірлік Инвестициялық Ор­та­лығы» микроқаржы ұйымы арқылы құны 391 млн теңге болатын 54 жоба несиемен қаржыландырылды. Аграрлық Несие Корпорациясы» АҚ Қызылорда облыстық филиалы арқылы құны 809,9 млн теңгені құрайтын 77 жоба несиемен қаржыландырылды. 2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба бағдарламасы шеңберін­де пайыздық мөлшерлемені субсидия­лау арқылы құны 952 млн теңге бола­тын 26 жоба несиемен қаржыландырылды. «Ауыл аманаты» бағдарламасы аясында «Байқоңыр» ӘКК АҚ қаржы ұйымы арқылы 41 млн теңге болатын 7 жоба несиемен қаржыландырылды. Бұдан басқа 85 жоба несие алуға ұсынылды. «Қамқоршы» несие серіктестігі арқылы 23 жобаға 297,8 млн теңге несие берілді. Аудан бойынша жыл басынан бері барлық қаржы көздерінен 187 жобаға 2491,7 млн теңгенің несиесі алынды. «Қамқоршы» несие серіктестігі арқылы 23 жобаға 316,2 млн теңге несие берілді. Жалпы аудан бойынша жыл басынан бері барлық қаржы көздерінен 115 жобаға 1192,9 млн теңге алынды. Ал 73 жобаға 100,6 миллион теңгенің мем­лекеттік гранты жеңіп алынды, – деді бөлім басшысы Марлен Нұртазаев.

Өнеркәсіп өркениеті

Ауданда өнеркәсіп өнімдерін өндіру биыл қыркүйек айына 80 116 млнтеңге болып, нақты көлем индексінің өсімі 103,1 пайызды құрады. Ал, өңдеу өнеркәсібінің өнімдерін өндіру 51 364 млн-ға жетіп, нақ­ты көлем индексінің өсімі 108,3 пайызды көрсетті. Өнеркәсіп саласы бойынша 4 ірі, 1 орта, 17 шағын заңды тұлғалар жұмыс жасайды.
Құрылыс индустриясын дамыту және құрылыс материалдарының өндірісіне кел­сек, кәсіпорындар қиыршық тас, құмды тас қоспасы, доломит, әк, тағы басқа құрылысқа қажетті заттарды шығарумен айналысады. Бұл да отандық өнімнің сапасы мен бәсекесін арттырып келеді. Яғни, импортты азайтып, экспортты кө­бейтуге бағытталған.

Индустриалды-инновациялық даму

Биыл инвестиция көлемі айтарлықтай артып, аудан экономикасы көтеріліп қалды. Қыркүйек айына дейін 26 млрд 531 млн теңге болып, өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 148,6% орындалған.
Алдағы уақытта да меже айқын дейді мамандар. Мәселен, «Шалқия Цинк ЛТД» АҚ-ң жылдық қуаты 4,0 млн тонна кен байыту фабрикасын салу жобасы бойынша 2023 жылы кеніштің құрылыс жұмыста­рын бастауға дайындалуда. «Абдулла» шаруа қожалығының жылына 3,5 мың тонна құс етін өндіретін құс фабрикасын іске қосу жоспарлануда. «Қызылорда AGROPlus» ЖШС-нің қуаты жылына 24 мың тонна томат пастасын өндіру жобасы әзірленуде. «Майнинг Консалт Ко» ЖШС-нің полиметалл кендерін өндіру және қайта өңдеу жөніндегі тау-кен байыту комбинатын салу жобасы да жоспарда. Міне, қысқаша меже осындай.
Тағы бір айта кететіні, біздің аудан­ның бренді, әрі орта бизнестің табысты көзі­не айнлған шипажайлар да көбейді. Қазір аудан көлемінде 4 шипажай жұмыс істеп тұр. «Жаңақорған» шипажайы АҚ, «Шипажай Жаңақорған», «Ақ-Шуақ» және Орда-Сығанақ» ЖШС. Сонымен қатар, осы жылдың маусым айында, құрылысы 2022 жылдың сәуірінде басталған «Жан-Арай» ЖШС-нің 100 орындықты шипажайының құрылысы аяқталды. Жоба құны 1,2 млрд теңгеге жетті.
Түйіндей айтқанда, жалпы аудан бой­ынша жыл басынан бері барлық қаржы көздерінен 271 жобаға 2 млрд 584 млн теңгенің қаржылай қолдауы көрсетілген. Әлі жыл соңына дейін тағы қолдаулар жүзеге асып жатса, нұр үстіне нұр болар еді. Шағын кәсіпкерлік көбейген сайын, елдің әлеуеті де арта түседі. Әсіресе, өнім өндіру ілгерілейді, басымдық осы бағытқа жұмсалуда.

Әлібек ЖАРЫҚБАЕВ