Тағамдық уланудың алғашқы белгілері

Тамақтан улану жылдың кез келген уақытында болатын жағдай. Уланудың негізгі себебі – азық-түліктің жарамдылық мерзімін және дайындалған тағамды сақтау шарттарын сақтамау.
Сапасыз азық-түлікті тамаққа қолдану кезінде, олар дұрыс дайындалмай және дұрыс сақталмаса тағамнан улану – тағамдық токсикоинфекция туындауы мүмкін.
Тағамдық уланудың алғашқы белгілері тамақ ішкеннен кейін 2-4 сағаттан соң, мүмкін (кейбір жағдайларда 30 минуттан кейін), 20-26 сағаттан кейін де білінуі мүмкін. Көбінесе бұл токсиннің түріне және дозасына және адамның иммун жүйесінің жағдайына байланысты.
Егер, тағам өнімдері сатып алғанда сапасыз болса немесе тағам алдын ала дайындалған болса, әсіресе мерекеден кейінгі үстелден қалған тағамдар желінген жағдайда улану қауіпі туындайды.
Тамақтан улану қауіпін болдырмау және қауіп дәрежесін азайту үшін келесідей тағамнан уланудың алдын алуға бағытталған қарапайым, бірақ тиімді ережелерді сақтауды ұсынамыз:
-тағам сатып аларда  қаптаманың тұтастығына, өндіру мерзіміне, жарамдылық және сақтау мерзіміне көңіл бөліңіз;
-тағамды тек жаңа балғын өнімдерден дайындаңыз; 
-салатқа арналған көкөністерді кешкісін дайындап, салқындатып, тоңазытқышта сақтаңыз және мереке басталуына 2 сағат қалғанда турап, ұсынар алдында араластырыңыз (барынша маймен); 
-кондитерлік өнімдерді, кремді торттарды бөлмеге алдын ала қоймаңыз, сақтау барысында температуралық режимді сақтаңыз;
-мерекеден кейін тез бұзылатын тағам қалдықтарын тастап және жаңадан дайындаңыз;
-тағам дайындау барысында температуралық режимді сақтаңыз;
-жеміс-жидектерді мұқият жуыңыз;
 -тағам дайындау барысында жеке бас гигиенасын сақтаңыз;
-Көшелерден және базардан үйде дайындалған консервілерді, сондай-ақ үйде дайындалған ет және балық өнімдерін сатып алудан сақтаныңыз.
-Дүкендерден қақпағы көтерілген немесе күмәнді басқа да өнімдермен консервілерді сатып алмаңыз.
Егер, Сіз дастархан жаю барысында отбасыңыздың абыройын, туыстарыңыз бен қонақтарыңыздың қауіпсіздігін ойласаңыз, ұсынылған кеңестерге құлақ асыңыз.
Тағамнан улануға күдік туындаса (іш ауруы, жүрек айну, құсу, іш өту және т.б.)  тез арада қажетті медициналық көмек алу үшін дәрігерге жүгіну қажет, өздігіңізден ем алмаңыз. 
Мерекелер қарсаңында Мерекелік сауда, тапсырыс бойынша азық-түлік жеткізу және кейтеринг қызметтері компанияларға тамақтану өнімдерін ұсыну. Мерекелерді кафелер мен мейрамханаларда да өткізу жоспарлануда.
Сондықтан, банкеттер мен басқа да мерекелер кезінде саудаға қатысатын кәсіпкерлерге тамақ өнімдерін сату кезінде келесі талаптарды сақтау қажет:
- өнімді сақтау мерзімі мен шарттарын сақтау;
- өнімді сақтау үшін жеткілікті тоңазытқыш жабдықтары болуы керек;
- өнімнің сапасы мен қауіпсіздігін растайтын құжаттарды болуы;
– қажет болған жағдайда (егер ыдыс жууға жағдай болмаса) бір рет қолданылатын ыдыс-аяқ пен асхана аспаптарын, бөлек бөлшектеу тақтайларын, пышақтарды – өнім түрлері бойынша пайдалану;
- ас блогында еңбек етпейтін және медициналық тексеруден өтпеген, сондай-ақ жұмысқа рұқсаты жоқ бөгде адамдарды іске тартпау;
- сатушылар мен қызмет көрсетуші персонал жеке бас гигиенасын сақтауы және арнайы киім киюі қажет;
-шикі және піскен  азық-түлік өнімдер арасындағы байланысқа жол бермеу;
- сауда нүктелерінің іргелес аумағын таза ұстау.
-қоқыстарды және  тағам қалдықтарын  уақытылы шығару  және шыбын, жәндіктерді болдырмау;
 Маман ретінде тұрғындарға келесідей кеңестер ұсынамын:
- тамақтанар алдында қолыңызды жуыңыз - бұл улану қаупін айтарлықтай азайтады;
- шикі түрде тұтынылатын тағамдарды - көкөністер мен жемістер жуыңыз;
- шикі сүт пен жұмыртқаны жеуге болмайды;
- жануарлардың немесе құстың етін жемес бұрын, мұқият термиялық өңдеуді жүргізу керек;
- тез бұзылатын тағамдарды сақтау мерзімі ішінде тоңазытқышта сақтау маңызды. Торттар, кілегейлі торттар, майонез қосылған салаттар, консерванттар жоқ тағамдар мен сусындар;
- ыстық балық немесе ет тағамдарын пісіргеннен кейін көп ұзамай дастарқанға тарту керек және бұзылған тағамдарды тоңазытқыштан тыс жерде сақтамаңыз;
- қолдан, күмәнді жерлерде тамақ сатып алмаңыз;
- тез бұзылатын тағам түрлерін және дайын тағамды тоңазытқышта  2-6 С температурада сақтау;
Жоғарыда айтылған қағидаларды сақтасаңыз, Сіз өзіңізді және туыстарыңызды аурудан сақтайсыз. Ешқашан ауырмаңыз!

М.Сандыбайқызы

Бөлім басшы