Адам папилломавирусы онкологиялық аупулардың дамуына әкеледі
Адам папилломавирусы (АПВ) – тері мен шырышты қабаттардың эпителийіне әсерететін өте кең таралған вирустар тобы. Оның 14 түрі онкогенді, яғни онкологиялық аурулардың дамуына әкеледі.
Көптеген адамдарды АПВ алаңдатпайды, бірақ кейбір папиллома вирустар сүйелдерге немесе қатерлі ісікке әкелуі мүмкін.
Жатыр мойны обырының дамуы әйелдің адам папиллома вирусын жұқтыруымен байланысты, бұл туралы көптеген ғылыми дәлелдер бар. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметі бойынша, 95% - дан астам жағдайда жатырмойны обырын (ЖМО) адам папилломавирусы (АПВ) тудырады. Жатырмойны обырының 70%-ы АПВ-ның екі түрлі вирус штаммдарынан туындайды.
АПВ бар әйелдерде жатырмойны обырының даму ықтималдығы АПВ жоқ әйелдерге қарағанда 6 есе жоғары.
Әлемде жылсайын 600 мың әйелде ЖМО анықталады және одан 340 мың әйел қайтыс болады, ал Қазақстанда жатырмойны обырының 1600-ге жуық жаңа жағдайы тіркеледі, бұл аурудан 500-ден астам әйел қайтыс болады.
Қазақстанда жатыр мойны обыры сүтбезі обырынан кейінгі әйелдерде онкологиялық аурулардың таралуы бойынша екінші орында тұр.
Папиллома вирусы адамнанадамғатұрмыстықбайланысжәнежыныстыққатынасарқылыберілуімүмкін.
Қазақстанда 2024 жылдың 3 тоқсанынанбастапқыздардывакцинациялаужоспарлануда. Адам папилломавирусына (АПВ) қарсы Вакцина Ұлттықегукүнтізбесінеенгізіледі, вакцинация 11 жастағықыздарғабалалардывакцинациялауғаата-анасыныңкелісіміналғаннанкейінжүргізіледі. Бұлжас ДДҰ, онкологтардыңұсыныстарынасәйкестаңдалды, себебі 11-14 жасаралығындағыиммундауересекжасқақарағандатиімді, себебітұрақты иммунитет қалыптасады.
Әлемдебұлвакцинағасұранысөтежоғары. Бүгінгітаңда 125-тен астам ел ұлттық вакцинация күнтізбесіне осы вакцинацияныенгізді. Орталық Азия елдері бойынша, көршілес Өзбекстан, Қырғыз Республикасы, Түрікменстан АПВ қарсы вакцинацияны енгізген.
Ең тиімді қорғану әдісі - вакцинация. Вакцинамен қорғануға болатын - жалғыз қатерлі ісік түрі – бұл жатырмойны обыры.
Ш,Айдарова
Жаңақорған аудандық санитариялық эпидемиологиялық бақылау басқармасының басшысы
