№90 (8801) 12

12 қараша 2024 ж.

№89 (8800) 9

09 қараша 2024 ж.

№88 (8799) 5

05 қараша 2024 ж.

Жаңалықтар мұрағаты

«    Қараша 2024    »
ДсСсСрБсЖмСбЖс
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930 
» » ҚАЗАҚ ТАРИХЫНДАҒЫ ӘЙЕЛДЕР: ГАУҺАР АНА

ҚАЗАҚ ТАРИХЫНДАҒЫ ӘЙЕЛДЕР: ГАУҺАР АНА


Тарихи деректер бойынша, гауһар ана – Қожа Ахмед Иассауидің қызы. Гауһар-ана бейіті тарихи архитектуралы құнды ескерткіштердің бірі, қазіргі Түркістан ауданы М.Әбенова ұжымы жерніде орналасқан, ені 20 метрге жуық кішкене иөбе болып келеді, алғашқы қабыр орны бұзылып кеткен, шатыры жоқ, төрт құлақты дуалдан тұрады. 1990 жылдары қабыр жанынан зиаратшыларға арналған үш бөлмелі құрылыс тұрғызылды.

Кесене Түркістан қаласынан оңтүстікке қарай 4 шақырым жерде, Түркістан-Шәуілдір автокөлік жолынан солға қарай 400-500 метр қашықтықта орналасқан. Теңіз деңгейінен биіктігі 174 метр. 1989 жылдан «Әзірет Сұлтан» мемлекеттік тарихи-мәдени қорық мұражайы қарамағына енгізіліп, қорғауға алынған. «2011 жылдың мамыр айында «Әзірет Сұлтан» қорық-мұражайының Археология бөлімінің қызметкерлері қазба жұмыстарын жүргізіп, бірқатар мәліметтер жинақталды. Гауһар ананың қашан қайтыс болғаны жөнінде мәлімет жоқ. Дегенмен Ахмет Иассауидің 1101-1103 жылдары туылғанын, жиырма жасында үйленгенін есептей отырып, Гауһар ана шамамен 1122-1124 жылдары туылған деген болжам жасалған. 1167 жылы Гауһар ана 43 жаста болса, бұған тағы 20-30 жылды қоссақ, шамамен 1187-97 жылдары дүниеден озған деп жорамалдауға болады. «Әзірет Сұлтан» кесенесізде ұзақ жылдар бас сақтаушы, кейіннен мұражай директоры болған О.Дастанов ақсақалдың ел аузынан естіген аңызы бойынша Гауһар ана қайтыс боларында «Мені інім Ибрахим шайхтың қаны төгілген жерге қойыңдар» – деп өсиет етіпті. Аңызға сенсек, Ибрахимді Сүйір деген халық өздері қазған арықтан рұқсатсыз су алғаны үшін кетпенмен шауып өлтірген, яғни бұл Сүйір арығының жағасы болуы керек. Гауһар ананың сағанасы жөнінде О.Дастанов ақсақал біраз ауызша берген дерегінде: «Біздің үйіміз Гауһар анаға жақын маңда болатын. Менің 5-6 жасар кезімде шешем жетектеп ертіп барып Гауһар анаға құран оқып, зиарат ететіні жақсы есімде қалыпты. Гауһар ананың басында күйген кірпіштен қаланған кесенесі бар болатын, келбеті қазіргі Рабия Сұлтан Бегім кесенесіне ұқсас, бірақ кішігірім ғана еді. Күмбезі де көгілдір қышпен қапталған, бірақ кішігірім ғана еді. Күмбезі де көгілдір қышпен қапталған, бірақ жартысы құлап қалған, кесененің өзі төрт бұрышты болып келген өте ескі еді». Қазіргі таңда Гауһар ана сағанасы мен зиарат үйі көлемі 15х12м, биіктігі 1-1,20см, топырақ тұғырдың үстіне орналасқан. Төртқұлақ сағананың сыртын айналдыра ені 0,7м бетон жол құйылған. Құлпытастың ұзындығы 3,5м, ені 1,5м, биіктігі 1,6м, күйген кірпіштен қаланып, сырты сыбалып, әктелген. Шфрақшының бөлмесі көлемі 3,7х3,2м, зиаратшылар бөлмесі 5,4х3,1м. «Әзірет Сұлтан» қорық-мұражайының құрамына діни-рухани ескерткіш ретінде тізімге алынған. 2014-2015жж. «Әзірет Сұлтан» қорық-мұражайының бастамасымен Гауһар анамыздың басына кесене тұрғызылды. Кесене өлшемдері биіктігі – 9 метр, төрт жағының өлшемдері – 6 метр, порталды, бір жаппалы құрылыс. Жалпы қорғау аймағы 8 га. Аумақта орналасқан.
«Қазақ тарихындағы әйелдер» кітабы.
30 қыркүйек 2018 ж. 8 552 917

canadian pharmacy от 6 ақпан 2021 04:57

best online canadian pharmacy от 6 ақпан 2021 09:38

canadian online pharmacy от 6 ақпан 2021 15:12

canada drugs от 6 ақпан 2021 20:50

online pharmacy от 6 ақпан 2021 23:29

canada drugs от 7 ақпан 2021 01:56

online pharmacies от 7 ақпан 2021 04:56

online pharmacy canada от 7 ақпан 2021 05:37

online canadian pharmacy от 16 наурыз 2021 14:33

online pharmacies legitimate от 16 наурыз 2021 15:11

canadian pharcharmy online от 16 наурыз 2021 16:03

Aencads от 7 сәуір 2021 04:24
Apr. 8, 2016 - vidalista vardenafil brand name http://www.tadalafilrembo.com

canadian pharmacies online от 7 сәуір 2021 17:22

cost of viagra от 9 сәуір 2021 15:47

online pharmacy от 10 сәуір 2021 19:30

online pharmacy от 11 сәуір 2021 12:58

online pharmacy от 11 сәуір 2021 16:12

reputable online pharmacy от 12 сәуір 2021 02:45