ҚАЗАҚЫ ӨЛШЕМ ҚҰРАЛЫНЫҢ ҚҰПИЯСЫ?

Бір мысқыл - 5 грамм шамасындағы ауырлық.
Бір сәрі - 10 мысқал ауырлық.
Бір қазақ - 400 грамм мөлшеріндегі ауырлық.
Бір пұт - 16 килограмм ауырлық.
Бір қап - 60 килограммға жуық ауырлық.
Бір батпан - 160 килограмм ауырлық.
Бір елі - бір жарым сантиметр мөлшеріндегі қалыңдық (ұзындық).
Бір тұтам - 7-10 сантиметр шамасындағы ұзындық.
Бір сүйем - бас бармақ пен сұқ саусақтың ашқандағы аралығы, яғни, 15-18 сантиметр мөлшеріндегі ұзындық.
Сынық сүйем - басбармақты жазып, сұқ саусақты бүгіп, ашқандағы аралық, яғни 10-13 сантиметр мөлшеріндегі ұзындық.
Бір қарыс - алақанды толық жазғандағы басбармақ пен шынашақтың аралығы, яғни 20-25 сантиметр мөлшеріндегі ұзындық.
Бір құлаш - екі қолды екі жаққа жайғандағы ара қашықтығы, яғни, бір жарым да екі жарым метр мөлшеріндегі ұзындық.
Бір табан - 20-28 сантиметр мөлшеріндегі ұзындық.
Бір адым - жүрген кездегі екі аяқтың аттау (басу) қашықтығы, яғни 10-60 сантиметр мөлшеріндегі ұзындық.
Бір аттам - аяқты созып бір аттаған аралық 50-80 сантиметр мөлшеріндегі ұзындық.
Бір шымшым - басбармақ пен сұқ сақтау арқылы қысып алған зат. Ол қысып алған заттың ауыр жеңілдігіне қарай бірнеше грамм, тіпті, бірнеше мысқал болуы да мүмкін.
Бір шөкім - төрт саусақтың ұшымен бір рет қысып алған зат. Ол қысып алған заттың ауыр-жеңілдігіне қарай бірнеше он грамм, тіпті, мысқал болуы да мүмкін.
Бір уыс - бес саусақты ашып, алақанмен бір-ақ уыстап алған зат. Ол уыстап алған заттың ауыр-жеңілдігіне қарай бірнеше жүз грамм, тіпті, бірнеше килограмм шығуы да мүмкін.
Бір асым ет - бір отбасының бір жолғы тамақтануына (асып жеуіне) толық жетерлік ет. (3-5 килограмм мөлшерінде).
Бір қайнатым шай - бір отбасының бір рет қайнатып ішуіне жетерлік шай.
Бір салым тұз - бір үйлі жанның бір жолғы тамағына жетерлік тұз.
Бір жапырақ нан - бір нанның белгілі бір бөлігі, яғни, жапырақтай нан.
Бір жұтым су - бір рет жұтып, сусын қандыралық су.
Бір ұрттам су - бір ұрттам, таңдай жібітерлік қана су.
Бір кез - 70 сантиметр мөлшеріндегі ұзындық.
Бір аршын - 71 сантиметр айналасындағы ұзындық.
Бір шақырым - 1000 метр қашықтық.
Әудем жер - 100-150 метр мөлшеріндегі жер.
Қозы көш жер - 3-4 километр шамасындағы жер.
Тай шаптырым жер - 2-3 километр  шамасындағы жер.
Құнан шаптырым жер - 4-5 километр мөлшеріндегі жер.
Ат шаптырым жер - 6-7 километр мөлшеріндегі жер.
Сәскелік жер - 10-12 километр мөлшеріндегі жер.
Түстік жер - 15-20 километр мөлшеріндегі жер.
Көш жер - 20-30 километр мөлшеріндегі жер.
Күндік жер - 40-60 километр мөлшеріндегі жер.
Ит өлген жер - өте ұзақ, алыс жер.
Айлық жер - бір ай жүргенде жететін жер.
Жылдық жер - бір жылда жететін жер.