Азаматтарды құжаттандырудың жеңілдігі

Апостиль дегеніміз не? Апостиль дегеніміз – заңдастырудың осындай нысанын танитын елдер аумағында ұсынуға арналған құжаттың заңдылығы туралы ақпаратты толтырудың халықаралық стандартталған нысаны.

Гаага конвенциясына сәйкес, басқа бір мемлекеттің аумағында пайдалануға арналған, бір мемлекеттің өкілетті органдары берген құжаттарда арнайы мөртабан (апостиль) қойылады. Конвенцияның 5-бабына сәйкес, апостиль қолдардың түпнұсқалылығын, құжатқа қол қойған адамның кім екендігін және тиісті жағдайларда бұл құжат бекітілген мөрдің немесе мөртаңбаның түпнұсқалылығын куәландырады. Апостильге қойылған қол, мөртаңба ешқандай да растауды немесе заңдастыруды талап етпейді және бұл құжатты Гаага конвенцияға қосылған барлық мемлекеттерде пайдалануға болады.
Әлемнің көптеген елдері, соның ішінде, Қазақстан 1961 жылғы 5 қазанда Гаага конвенциясына қосылды және құжаттарды апостиль қою арқылы жеңілдетілген түрде заңдастыруға мүмкіндік берді. Қазақстан Республикасы ратификацияланған халықаралық шарттарға сәйкес, Қазақстан Республикасында жасалған ресми құжаттарға уәкілетті мемлекеттік органдардың апостиль қою үшін мемлекеттік баж салығы айлық есептік көрсеткіштің 50 пайызы мөлшерінде әр құжат үшін 1202,5 теңге алынады.
Гаага конвенциясы азаматтық немесе коммерциялық мәселелерде сот және соттан тыс құжаттарды шетелдік тараптарға беру мен ұсынудың ең тиімді механизмін қамтамасыз етуге арналған халықаралық процестегі маңызды көпжақты халықаралық келісім болып табылады. Алыс шетелдерге жолдануға жататын апостилденген құжаттар мемлекеттің келбеті іспеттес болып табылады. Құжат ұсынылуға жататын мемлекет Гаага Конвенциясына мүше ел болған жағдайда ғана апостиль қойылады.
Қазақстан Республикасында сот органдарынан шығатын ресми құжаттарға апостиль қоюды Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты жанындағы Соттардың қызметін қамтамасыз ету департаменті жүзеге асырады. Сот органдарынан келіп түскен ресми құжаттарды Елордаға бармай-ақ ресмилендіруді қолайлы ету үшін, оның заңды күшін басқа мемлекетте растайтын арнайы мөртаңба қойылған құжаттарды алу үшін сізге жақын жерде орналасқан Халыққа қызмет көрсету орталығына барып, «Сот органдарынан келіп түскен ресми құжаттарға апостиль қою» мемлекеттік қызметін алу үшін өтініш толтыру керек және мемлекеттік баж салығын төлеу керек.
Сотқа апостиль қоюға өтініш беру үшін сізге өз тұрғылықты жердегі Соттар әкімшісіне, мысалға, Қызылорда облысы бойынша (Қызылорда қаласы, Әйтеке би көшесі, №29 мекен жайы бойынша) Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жанындағы соттардың қызметін қамтамасыз ету департаментінің (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының аппаратының) Қызылорда облысы бойынша Соттар әкімшісі Республикалық мемлекеттік мекемесіне немесе «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясына (Халыққа қызмет көрсету орталығы) жүгінуге болады.
Құжаттарды қабылдау сағат 9.00-ден 12.00-ге дейін. Ал, құжаттарды беру сағат 16.00-ден 18.30-ге дейін. Сондай-ақ жүгіну кезінде өзіңізбен төмендегі мына құжаттар болуы керек. Біріншіден, жеке басыңызды куәландыратын құжаттың көшірмесі (көрсетілген қызметті алушының жеке басын сәйкестендіру үшін түпнұсқасы). Екіншіден, Мемлекеттік қызмет стандартының №1 қосымшасына сәйкес өтініш. Үшіншіден, сот органдарынан шығатын ресми құжат. Төртіншіден, қызметті алушының мүдделерін үшінші тұлға білдірген кезде нотариалды куәландырылған сенімхат. Бесіншіден, қызметті алушының Т.А.Ә. өзгергендігін растайтын құжаттың көшірмесі. Алтыншыдан, мемлекеттік қызметті көрсеткені үшін мемлекеттік баждың төленгені туралы түбіртек. Оған қоса, апостиль қоюға төленетін мемлекеттік баж салығының деректемелері төмендегідей. Бенефициар (алушы) –
БСН-090440021657. Ал, бюджеттік саралау коды – БСК-108126. Төлем атауы апостиль қою үшін төленетін мемлекеттік баж салығының сомасы 1202,5 теңгені құрайды.

Бибайым НӘЛІБАЕВА,
Жаңақорған аудандық сотының кеңсе меңгерушісі