Азаматтық қоғам – дамудың негізі

Ресми дерек көзіне сүйенсек, Сыр өңірінде үкіметтік емес ұйымдардың 454-і белсенді жұмыс істейді. Енді оларды қолдау, қоғам дамуына, әлеуметтік жобалардың жүзеге асуына бағыт-бағдар көрсету, сол арқылы азаматтық бастамаларды біріктіру мемлекеттік жүйенің басты міндетіне айналды. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев халыққа Жолдауында қоғамдық ұйымдардың жұмысын жандандыру бағытында нақты тапсырмалар жүктеді. Жолдаудағы міндеттерді сапалы жүзеге асыру жолы қандай, межесі мен жоспары жүйелі ме? Бұл сұрақтарға үкіметтік емес ұйымдардың Альянсы Ассоциациясының Жаңақорған ауданы бойынша өкілі Нұрхан Айдаров жауап берді.

– Нұрхан Дүйсенханұлы, жалпы үкіметтік емес ұйымдардың міндеті белгілі, мақсаты айқын, осыны тағы бір толықтыра кетсеңіз.
– Қоғамдық ұйымдардың негізгі мақсаты – келісім мен тұрақтылықты сақтау, елдің қауіпсіздігін нығайтып, іргелі бастамаларға дем беру. Осыған орай ҮЕҰ әлеуметтік әділеттілік идеясына сүйенеді, заңдылыққа сәйкес жұмыс істейді. Мемлекеттік-әлеуметтік тапсырыс шеңберінде жүзеге асырылатын мыңдаған жобалар соның дәлелі. Бұл жобалар нақты мақсатты топтар үшін әлеуметтік проблемаларды шешуге бағытталған. Бірінші кезекте мүгедектер мен ардагерлер ұйымдарын, отбасы және неке, балалар мен аналар институтын қолдауға және азаматтардың құқық­тары мен заңды мүдделерін қорғауға, жастар проблемасын шешуге, ұлта­ралық келісімді бекітуге, саламатты өмір салтын ұстануға басымдық бері­леді. Жалпы айтқанда, үкіметтік емес ұйымдар ел өміріндегі өзекті мәсе­лелерді көтереді және олардың шеші­луіне ықпал жасайды.
– Ауданда қанша ҮЕҰ бар, олардың белсенділігі қалай?
– Аудан бойынша бүгінде 35 үкі­меттік емес ұйым болса, соның әзірге бесеуі ғана тіркелді. Жалпы белсенді ұйымдардың қатар көбейіп келеді. Олардың көшінде «Жаңарған Жаңақорған жастары» еріктілер ұйы­мы, «Жебе» және басқа да ұйымдар қоғамдағы орнын айшықтап, нақты істерімен танылып келеді. Қазіргі таңда жос­парлы жобалар аясында түрлі форматта іс-шаралар ұйымдастырылуда. Карантин талаптарына сәйкес кейбір шаралар онлайн форматта өтуде.
– Өзіңіз осы уақытқа дейін жас­тармен жұмыс жасап келдіңіз. Оларға бағыт-бағдар көрсетіп, бір­ге қызмет атқардыңыз. Қандай кем­шін тұстар бар?
– Шынын айту керек, жастар қазір жаңа ізденісті, жүйелі ойлауды, тез-тез әрекетке көшкенді құп көреді. Әрине бұл дұрыс, дегенмен кейбір кезде тәуекелшілдік, асығыстық басымырақ байқалады. Оларға аға буын болып болысып, демеп жіберу керек. Соңғы жылдардағы қайтарымсыз гранттардың көмегі көп тиюде. Әйтпесе екі қолға бір күрек іздеп сенделіп жүрген жастар, алақан жайып кетер ме еді. Осындай бағдарламаларды көбірек енгізсе жастардан күтеріміз көп. Аты айтып тұрғандай «ЖЖЖ» құрамының негізін жастар құрайды. Сондықтан бүгінгі жастар белсенді, тек дұрыс жол сілтей білу керек.
– ҮЕҰ ашу үшін қандай құжаттар сұралады?
– ҮЕҰ ашу ҚР-ның 2001 жылғы 16 қаңтардағы «Коммерциялық емес ұйым­дар туралы» заңына сәйкес жү­зе­ге асырылады. Ол үшін жарғы екі тілде, құрылтайшылар тізімі, комиссия отырысының хаттамасы, мемлекеттік тіркеу жөніндегі куәлік, статистикалық карта, құрылтайшылардың жеке куә­ліктерінің көшірмелері, бірлестік неме­се қор төрағасының бұйрығы керек. Осы Заңының 11-бабы бойынша ҚР заңдарына қайшы келмейтін ортақ мақсаттарға жету үшін азаматтардың ерікті бірігуі нәтижесінде құрылған ұйым, егер заңдарда өзгеше белгіленбесе қоғамдық бірлестік болып табылады. Ал 12-бап бойынша азаматтар және (немесе) заңды тұлғалар ерiктi мүлiктiк жарналар негiзiнде құрған, әлеуметтiк, қайырымдылық, мәдени, бiлiм беру және өзге де қоғамдық пайдалы мақ­саттарды көздейтiн, мүшелiгi жоқ ком­мерциялық емес ұйым қор деп танылады.

– «Азаматтық Альянс» ЗТБ өңірдегі ҮЕҰ жобаларының тақырыптық бағытын, мазмұнын жетілдіруді қолға алды емес пе?
– Қазіргі қоғам талабына, заман ағымына, тіршілік тынысына сәйкес ҮЕҰ үнемі ізденіп, жұмыстарын жетілдіріп, жаңалықтар енгізіп отыруы тиіс. Осы ретте «Азаматтық Альянс» ЗТБ қолға алған жұмыс мемлекет үшін де, қоғам үшін де өте пайдалы. Жаңа басшы Анар Ізденнің әлеуметтік маңызы бар «Әлеуметтік жобалар жәрмеңкесін», тәжірибе алмасу шараларын ұйымдастыру мен ҮЕҰ арқылы жұмыссыздықты азайтуда тәжірибесі мол. Жалпы, қоғамдық ұйымдар бақталастықты емес, бәсекелестікті бірінші орынға қоя алады. Жобаларды дайындау мен іс-шаралар ұйымдастыруда қоғамдық ұйым жетекшілері бір-біріне көмектесіп, әдістемелік көмек көрсетіп, тәжірибе алмасса іс ілгері басады. Сондықтан күтеріміз көп, бастама өз нәтижесін береріне сенеміз. Ең бастысы кез келген ұйымның негізі ел дамуының негізіне тірек болуы тиіс.
– Сұхбатыңызға рақмет!