Егер талдау нәтижелерінде гемоглобин мәндері анықтамалық мәндерден (бақылау диапазонынан) төмен немесе жоғары болса, дәрігер себептерін анықтау үшін тексеріс тағайындай алады.
Төмен гемоглобин – ағзадағы оттегі жетіспеушілігін тудырады. Бұл барлық ағзаның жұмысында ақаулық тудыруы мүмкін. Ал жоғары гемоглобин адамға несімен не зиян?
Гемоглобин дегеніміз не?
"Бұл ағзалар мен тіндерге оттегін жеткізетін эритроциттердің  ақуыздық құрамдас бөлігі, сондай-ақ денеден көмірқышқыл газын шығаруға көмектеседі", - дейді кардиолог-гериатр Светлана Мартынова.
Адамда гемоглобин мөлшері қандай болуы керек?
• Ерлерде – 125-170 г/л аралығында;
• Әйелдерде - 115-155 г/л болып саналады.
"Қандағы гемоглобин концентрациясы адамның жасына байланысты. Иә, жаңа туған нәрестелер ересектерге қарағанда жоғары көрсеткіштерге ие. Сондай-ақ тамақтану ерекшеліктері, зиянды әдеттер - әсіресе темекі шегу, темір мен фолий қышқылының көрсеткіштері, иммунитеттің жағдайы, эритроциттердің морфологиялық және функционалдық ерекшеліктері маңызды", - дейді дәрігер.
Төмен гемоглобин жоғары гемоглобинге қарағанда адамдар арасында жиі кездеседі.
Гемоглобиннің жоғарылауының белгілері:
• шаршау, ұйқышылдық;
• жиі бас ауруы және бастың айналуы;
• буындардың ауруы;
• ішек коликі;
• көгерген жерлерде үлкен гематомалардың пайда болуы.
Темекі шегушілер зардап шегеді
"Жоғары гемоглобин деңгейі ұшқыштар мен биік таулы елді мекендердің тұрғындарына тән, өйткені гемоглобин оттегі тапшылығы фонында көтеріледі. Мұндай жағдайларда сұйықтықты көбірек ішу, қызыл етті тұтынуды азайту, жаңа піскен көкөністерді, шөптерді, сүт өнімдерін, бұршақтарды, теңіз өнімдерін көбірек жеуге тырысу керек", - дейді Светлана Мартынова.
Сондай-ақ, гемоглобиннің жоғарылауы темекі шегушілердің қанында жиі кездеседі.
"Оны қалыпқа келтіру үшін жаман әдеттен бас тарту керек", -  дейді терапевт.
Темекі шегетіндерде гемоглобин деңгейі көтеріліп нәтижесінде ағза оттегі жетіспеушілігінен зардап шегеді. Бұл маңызды ағзалар мен жүйелердің жұмысына кері әсер етеді, метаболизм зардап шегеді, тромбоз қаупі бар және инфаркт пен инсульт ықтималдығы артады.
Неліктен жоғары гемоглобин қауіпті?
"Физиология тұрғысынан бұл жағдай қауіпті, өйткені жоғары гемоглобинмен қанның тығыздығы артады. Осыған байланысты адамдарда қан қысымы көтеріліп, ағзалар мен тіндердің қанмен қамтамасыз етілуі нашарлауы мүмкін. Жоғары гемоглобин әсіресе атеросклерозбен ауыратын науқастар үшін қауіпті, өйткені ол тромбоздың және эмболияның ықтималдығын арттырады, бұл өз кезегінде миокард инфарктісі немесе инсульт қаупін арттырады", - деп ескертеді дәрігер.
Сондай-ақ, гемоглобиннің жоғарылауы денеде патологиялық процестің болуын көрсетуі мүмкін.
"Жоғары көрсеткіштер гемохроматозда, жүрек пен өкпенің туа біткен патологиясында, өкпе немесе жүрек жеткіліксіздігінде, бронхтар мен өкпе ауруларында, бауырдың, бүйректің және бүйрек үсті бездерінің онкологиялық ісіктері, лейкоздың кейбір түрлерінде, ауыр дегидратацияда байқалады", - дейді терапевт Светлана Мартынова.
Егер гемоглобиннің жоғарылауы анықталса, бұл жағдайды тудырған себепті анықтау үшін маманмен кеңесіп, кешенді диагноздан өту қажет.