№92 (8803) 19

19 қараша 2024 ж.

№91 (8802) 16

16 қараша 2024 ж.

№90 (8801) 12

12 қараша 2024 ж.

Жаңалықтар мұрағаты

«    Қараша 2024    »
ДсСсСрБсЖмСбЖс
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930 
» » ҚАЗАҚ ТАРИХЫНДАҒЫ ӘЙЕЛДЕР: ГАУҺАР АНА

ҚАЗАҚ ТАРИХЫНДАҒЫ ӘЙЕЛДЕР: ГАУҺАР АНА


Тарихи деректер бойынша, гауһар ана – Қожа Ахмед Иассауидің қызы. Гауһар-ана бейіті тарихи архитектуралы құнды ескерткіштердің бірі, қазіргі Түркістан ауданы М.Әбенова ұжымы жерніде орналасқан, ені 20 метрге жуық кішкене иөбе болып келеді, алғашқы қабыр орны бұзылып кеткен, шатыры жоқ, төрт құлақты дуалдан тұрады. 1990 жылдары қабыр жанынан зиаратшыларға арналған үш бөлмелі құрылыс тұрғызылды.

Кесене Түркістан қаласынан оңтүстікке қарай 4 шақырым жерде, Түркістан-Шәуілдір автокөлік жолынан солға қарай 400-500 метр қашықтықта орналасқан. Теңіз деңгейінен биіктігі 174 метр. 1989 жылдан «Әзірет Сұлтан» мемлекеттік тарихи-мәдени қорық мұражайы қарамағына енгізіліп, қорғауға алынған. «2011 жылдың мамыр айында «Әзірет Сұлтан» қорық-мұражайының Археология бөлімінің қызметкерлері қазба жұмыстарын жүргізіп, бірқатар мәліметтер жинақталды. Гауһар ананың қашан қайтыс болғаны жөнінде мәлімет жоқ. Дегенмен Ахмет Иассауидің 1101-1103 жылдары туылғанын, жиырма жасында үйленгенін есептей отырып, Гауһар ана шамамен 1122-1124 жылдары туылған деген болжам жасалған. 1167 жылы Гауһар ана 43 жаста болса, бұған тағы 20-30 жылды қоссақ, шамамен 1187-97 жылдары дүниеден озған деп жорамалдауға болады. «Әзірет Сұлтан» кесенесізде ұзақ жылдар бас сақтаушы, кейіннен мұражай директоры болған О.Дастанов ақсақалдың ел аузынан естіген аңызы бойынша Гауһар ана қайтыс боларында «Мені інім Ибрахим шайхтың қаны төгілген жерге қойыңдар» – деп өсиет етіпті. Аңызға сенсек, Ибрахимді Сүйір деген халық өздері қазған арықтан рұқсатсыз су алғаны үшін кетпенмен шауып өлтірген, яғни бұл Сүйір арығының жағасы болуы керек. Гауһар ананың сағанасы жөнінде О.Дастанов ақсақал біраз ауызша берген дерегінде: «Біздің үйіміз Гауһар анаға жақын маңда болатын. Менің 5-6 жасар кезімде шешем жетектеп ертіп барып Гауһар анаға құран оқып, зиарат ететіні жақсы есімде қалыпты. Гауһар ананың басында күйген кірпіштен қаланған кесенесі бар болатын, келбеті қазіргі Рабия Сұлтан Бегім кесенесіне ұқсас, бірақ кішігірім ғана еді. Күмбезі де көгілдір қышпен қапталған, бірақ кішігірім ғана еді. Күмбезі де көгілдір қышпен қапталған, бірақ жартысы құлап қалған, кесененің өзі төрт бұрышты болып келген өте ескі еді». Қазіргі таңда Гауһар ана сағанасы мен зиарат үйі көлемі 15х12м, биіктігі 1-1,20см, топырақ тұғырдың үстіне орналасқан. Төртқұлақ сағананың сыртын айналдыра ені 0,7м бетон жол құйылған. Құлпытастың ұзындығы 3,5м, ені 1,5м, биіктігі 1,6м, күйген кірпіштен қаланып, сырты сыбалып, әктелген. Шфрақшының бөлмесі көлемі 3,7х3,2м, зиаратшылар бөлмесі 5,4х3,1м. «Әзірет Сұлтан» қорық-мұражайының құрамына діни-рухани ескерткіш ретінде тізімге алынған. 2014-2015жж. «Әзірет Сұлтан» қорық-мұражайының бастамасымен Гауһар анамыздың басына кесене тұрғызылды. Кесене өлшемдері биіктігі – 9 метр, төрт жағының өлшемдері – 6 метр, порталды, бір жаппалы құрылыс. Жалпы қорғау аймағы 8 га. Аумақта орналасқан.
«Қазақ тарихындағы әйелдер» кітабы.
30 қыркүйек 2018 ж. 8 559 918

online pharmacy от 4 қаңтар 2020 20:09

canadian online pharmacies от 10 қаңтар 2020 20:23

online pharmacies canada от 14 қаңтар 2020 06:40

safe online pharmacies in canada от 22 қаңтар 2020 06:27

approved canadian online pharmacies от 22 қаңтар 2020 16:20
online pharmacy with no prescription http://canadianonlinepharmacyoffer.com/ canadian online pharmacy

online pharmacy от 24 қаңтар 2020 00:56
no prescription pharmacy canada http://canadianonlinepharmacyoffer.com/ online drugstore

canadian pharmacies от 24 қаңтар 2020 02:51

safe canadian online pharmacies от 25 қаңтар 2020 03:21

canadian pharcharmy online от 4 ақпан 2020 01:27
canadian pharmacies online http://canadianhealthypharmacyrx.com/ legitimate online pharmacies

canada pharmacies online prescriptions от 23 ақпан 2020 10:40
prescription drugs without prior prescription http://canadianonlinepharmacyoffer.com/ online drugstore

online pharmacies canada от 4 наурыз 2020 14:01

canadian pharmacy от 10 наурыз 2020 01:25

online pharmacy no prescription от 12 наурыз 2020 09:06
online drugstore http://canadianonlinepharmacyoffer.com/ canadian pharmacies online

canadian pharmacy king от 6 сәуір 2020 00:13

canada drug от 6 сәуір 2020 16:55

canada drug pharmacy от 8 сәуір 2020 10:24

best online pharmacy от 9 сәуір 2020 03:42