МӘМС-ке байланысты негізгі сұрақтар...
Әлеуметтік медициналық сақтандырудың тәуелсіз төлеушілері қандай мәселелерге жиі кездеседі және «сақтандырылмаған» мәртебеде не істеу керек? Осы сұрақтарға жауап береміз.
– Дербес МӘМС төлеуші кім, ол қанша және қайда төлейді?
– Егер азамат еш жерде жұмыс істемесе, әлеуметтік осал санатқа жатпаса, өзін-өзі жұмыспен қамтушы немесе ЖК болып табылмаса, ол медициналық сақтандыру үшін 1 ЕТЖ-нің 5% немесе 2 125 теңге мөлшерінде жарна төлеуі қажет. МӘМС жүйесіне қатысудың бұл тәсілі оралмандар мен ел аумағында тұрақты тұратын адамдарға да қолжетімді.
Жарналарды әр түрлі жолдармен төлеуге болады - екінші деңгейлі банктер және олардың мобильді қосымшалары, «Халық банкі» терминалдары, KASSA 24, QIWI, медициналық мекемелердегі жедел төлем терминалдары, «Қазпошта» АҚ филиалдары, Kaspi.kz мобильдік қосымшасы арқылы .
– Сақтандыру мәртебесін қайда және қалай тексеруге болады?
– МӘМС жүйесіне қатысу мәртебесін немесе сақтандыру мәртебесін бірнеше жолмен тексеруге болады: бұл ретте ең аз ақпаратты-тегін, атын және әкесінің атын, сондай-ақ ЖСН көрсете отырып Қор сайтында (fms.kz), ҚР ДСМ сайтында, https://t.me/SaqtandyryBot телеграм-боттың көмегімен, egov.kz. порталда.
– Егер төлем уақытында жүргізілсе, ал жүйеде сіз сақтандырылмаған болсаңыз, МӘМС жүйесіндегі мәртебеңізді қалай даулауға болады?
– Себептерді нақтылау үшін Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының бірыңғай байланыс орталығына жүгіну немесе Qoldau 24/7 мобильді қосымшасына өтінім жіберу немесе өз өңіріңіздегі қордың филиалына жүгіну қажет. Әрбір жағдай жеке тәртіппен қаралады.
– Егер сіз 1 шілдеге дейін МӘМС үшін жарна аударсаңыз, өткен айлар үшін төлеуіңіз керек пе және ол үшін айыппұлдар мен өсімпұлдар бола ма?
– Иә. Жеңілдікті кезең алдымен 1 наурызға дейін, содан кейін 1 шілдеге дейін төлемдерді кейінге қалдырды, бірақ оларды төлеу бойынша міндеттемелерді жоймады. Осылайша, «МӘМС туралы» Заңның 5-бабының 3-тармағына сәйкес, қорға аударымдар және (немесе) жарналар төленбеген тұлғалар міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық көмек алу құқығына ие болу үшін Қорға төленбеген кезеңге төлеу күнінің алдындағы он екі айдан аспайтын мерзімде жарналарды төлеуге міндетті. Сондықтан МӘМС пакетін пайдалану мүмкіндігі болу үшін өткен 6 ай үшін жарна төлеу қажет. Бұл ретте дербес төлеушілер үшін МӘМС бойынша берешек үшін өсімақы көзделмеген
– Егер Сіз жұмыс істесеңіз, бірақ төленбейтін уақытша демалыста болсаңыз, МӘМС үшін өз бетіңізше төлеуіңіз керек пе?
– Қызметкер үшін аударымдарды жұмыс беруші еңбекақы төлеу қорының 2% мөлшерінде жүргізуі тиіс. Сондай-ақ, жұмыс беруші қызметкерден есептелген жалақының 1% - ын ұстайды. Алайда, коронавирустық инфекция мен карантиндік режимдегі қиын жағдайды ескере отырып, көптеген кәсіпкерлер нөлдік коэффициентпен жұмыс істейді және аударымдар жасауға мүмкіндігі жоқ. Бұл жағдайда сақтандырылмаған болу қаупі жоғары. Уақытша шара ретінде қызметкерлерге жарналарды дербес төлеуші ретінде төлеу ұсынылады.
– Резидент емес тұлғалар Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына өз бетінше жарна төлей ала ма?
– Мүмкін. Бірақ уақытша тұруға ықтиярхаты және ЖСН болмаған жағдайда, мұндай төлеушілер МӘМС пакетінен медициналық көмек ала алмайды. Оған оралмандар мен ел аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер жатпайды.
Егер сіз сақтандырылмаған болсаңыз да, сіз мемлекет кепілдік берген тегін медициналық көмек пакетінде медициналық көмекке құқығыңыз бар екенін есте ұстаған жөн. Учаскелік дәрігер, педиатр, жалпы практика дәрігері мамандарының қабылдауы, дәрігерді үйге шақыру, жедел жәрдем, емхана мен стационар деңгейіндегі шұғыл көмек, әлеуметтік маңызы бар, жұқпалы ауруларды, онкологиялық ауруларды емдеу осы пакетке кіреді және сақтандырылған мәртебесіне қарамастан барлығына көрсетіледі.
Дайындаған Айгүл АХАНОВА
– Дербес МӘМС төлеуші кім, ол қанша және қайда төлейді?
– Егер азамат еш жерде жұмыс істемесе, әлеуметтік осал санатқа жатпаса, өзін-өзі жұмыспен қамтушы немесе ЖК болып табылмаса, ол медициналық сақтандыру үшін 1 ЕТЖ-нің 5% немесе 2 125 теңге мөлшерінде жарна төлеуі қажет. МӘМС жүйесіне қатысудың бұл тәсілі оралмандар мен ел аумағында тұрақты тұратын адамдарға да қолжетімді.
Жарналарды әр түрлі жолдармен төлеуге болады - екінші деңгейлі банктер және олардың мобильді қосымшалары, «Халық банкі» терминалдары, KASSA 24, QIWI, медициналық мекемелердегі жедел төлем терминалдары, «Қазпошта» АҚ филиалдары, Kaspi.kz мобильдік қосымшасы арқылы .
– Сақтандыру мәртебесін қайда және қалай тексеруге болады?
– МӘМС жүйесіне қатысу мәртебесін немесе сақтандыру мәртебесін бірнеше жолмен тексеруге болады: бұл ретте ең аз ақпаратты-тегін, атын және әкесінің атын, сондай-ақ ЖСН көрсете отырып Қор сайтында (fms.kz), ҚР ДСМ сайтында, https://t.me/SaqtandyryBot телеграм-боттың көмегімен, egov.kz. порталда.
– Егер төлем уақытында жүргізілсе, ал жүйеде сіз сақтандырылмаған болсаңыз, МӘМС жүйесіндегі мәртебеңізді қалай даулауға болады?
– Себептерді нақтылау үшін Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының бірыңғай байланыс орталығына жүгіну немесе Qoldau 24/7 мобильді қосымшасына өтінім жіберу немесе өз өңіріңіздегі қордың филиалына жүгіну қажет. Әрбір жағдай жеке тәртіппен қаралады.
– Егер сіз 1 шілдеге дейін МӘМС үшін жарна аударсаңыз, өткен айлар үшін төлеуіңіз керек пе және ол үшін айыппұлдар мен өсімпұлдар бола ма?
– Иә. Жеңілдікті кезең алдымен 1 наурызға дейін, содан кейін 1 шілдеге дейін төлемдерді кейінге қалдырды, бірақ оларды төлеу бойынша міндеттемелерді жоймады. Осылайша, «МӘМС туралы» Заңның 5-бабының 3-тармағына сәйкес, қорға аударымдар және (немесе) жарналар төленбеген тұлғалар міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық көмек алу құқығына ие болу үшін Қорға төленбеген кезеңге төлеу күнінің алдындағы он екі айдан аспайтын мерзімде жарналарды төлеуге міндетті. Сондықтан МӘМС пакетін пайдалану мүмкіндігі болу үшін өткен 6 ай үшін жарна төлеу қажет. Бұл ретте дербес төлеушілер үшін МӘМС бойынша берешек үшін өсімақы көзделмеген
– Егер Сіз жұмыс істесеңіз, бірақ төленбейтін уақытша демалыста болсаңыз, МӘМС үшін өз бетіңізше төлеуіңіз керек пе?
– Қызметкер үшін аударымдарды жұмыс беруші еңбекақы төлеу қорының 2% мөлшерінде жүргізуі тиіс. Сондай-ақ, жұмыс беруші қызметкерден есептелген жалақының 1% - ын ұстайды. Алайда, коронавирустық инфекция мен карантиндік режимдегі қиын жағдайды ескере отырып, көптеген кәсіпкерлер нөлдік коэффициентпен жұмыс істейді және аударымдар жасауға мүмкіндігі жоқ. Бұл жағдайда сақтандырылмаған болу қаупі жоғары. Уақытша шара ретінде қызметкерлерге жарналарды дербес төлеуші ретінде төлеу ұсынылады.
– Резидент емес тұлғалар Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына өз бетінше жарна төлей ала ма?
– Мүмкін. Бірақ уақытша тұруға ықтиярхаты және ЖСН болмаған жағдайда, мұндай төлеушілер МӘМС пакетінен медициналық көмек ала алмайды. Оған оралмандар мен ел аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер жатпайды.
Егер сіз сақтандырылмаған болсаңыз да, сіз мемлекет кепілдік берген тегін медициналық көмек пакетінде медициналық көмекке құқығыңыз бар екенін есте ұстаған жөн. Учаскелік дәрігер, педиатр, жалпы практика дәрігері мамандарының қабылдауы, дәрігерді үйге шақыру, жедел жәрдем, емхана мен стационар деңгейіндегі шұғыл көмек, әлеуметтік маңызы бар, жұқпалы ауруларды, онкологиялық ауруларды емдеу осы пакетке кіреді және сақтандырылған мәртебесіне қарамастан барлығына көрсетіледі.
Дайындаған Айгүл АХАНОВА
