Әйтеуiр, қай жерде жүрсе де қолына ұялы телефонын ұстап, өз-өздерiн суретке түсiрiп жатқаны.
Тiптi, есiмi елге белгiлi, кино, эстрада жұлдыздарына дейiн арнайы селфи жасап, әлеуметтiк желiлерге үнемi салып отырады. Көбiнде, киген киiмдерiн, iшкен тамақтарын, жасаған макияждарын, демалған орындарын, шетелде болған саяхаттарын парақшаларына жүктеп, халыққа жария етуден жалығар емес. Қарапайым халық үшiн танымал жандардың шынайы бейнесi мен жеке өмiрлерi қашанда қызықты. Сол себептi де, олардың жасаған бiр селфиiнiң өзiн бiрнеше мыңдаған адам көрiп, бағасын берiп, пiкiрлерiн жазады. Бiр қарағанда дұрыс та шығар. Алайда, әрбiр атақты тұлғаның парақшасына кiрiп, суреттерiн қарап, оған баға беру үшiн қаншама уақыт керек? Ойланып қарасаң, бостан босқа өтiп жатқан уақыт дерсiң…
Деректерге сүйенсек, «селфи» сөзi 2002 жылдары кеңiнен тарай бастапты. Бастапқыда Австралияда өткен ABC Online интернет-форумында қолданылған екен. Содан берi селфидi жанына серiк еткендердiң қатары көбеймесе, азайған емес. Осыдан 114 жылдай бұрын адамзат тарихында автопортрет дейтiн термин қалыптасқан. Ұлы ханшайым Анастасия Романованың он үш жасында алғаш рет өзiн-өзi түсiрген суретi «селфи»-дiң бастауы болған деседi.
Ғалымдардың зерттеуiне көз жүгiртсек, селфидi серiк еткендердiң 30 пайызы 18 бен 24 жас аралығындағы жастар екен. Әлем ғалымдарының селфидi осыншама зерттеп, жан-жақты iзденуiнiң де өзiндiк себебi бар болып шықты. Өйткенi, селфи уақыт өте келе психикалық ауруға шалдықтыратынын дәлелдеуде. Мысалы, өзiнiң суретiне көңiлi толмайтындар арасында өзiне-өзi қол салатындар да жоқ емес көрiнедi. Айталық, британдық Дэнни Боуман есiмдi жасөспiрiм 10 сағат iшiнде 200 рет селфи жасаған. Сол 200 рет түскен бейнесiнiң бiреуi де өзiне еш ұнамаса керек. Содан алты ай мектепке бармай, сабақтан бiржола қол үзiп, үйiнен шықпай, суретке түсiп, өзiнiң керемет образын iздеумен болған. Ақыр аяғында өзiнiң ойлаған жетiстiгiне жете алмаған бозбала кеудесiн кернеген күйiнiштен өзiне-өзi қол жұмсауға дейiн барған. Абырой болғанда, анасы оны дер кезiнде ауруханаға жеткiзiп, аман қалған.
Ендi, тосыннан яғни күтпеген жағдайда суретке түсу қорқынышты күшейттi. Айталық, биiк үйлер мен ғимараттардың шатырына шығып суретке түсетiн тәуекелге бел буғандар селфилетем деп тұрып, сақтықты ұмытып кетпесiне кiм кепiл. Бетi аулақ, бiрақ, басы айналып, болмаса ұстама ауруларынан, болмаса қатты қорыққандықтан төменге құлап кетсе ше?
Бiрде Ресей басылымдарының бiрiнен жаға ұстатар жаңалыққа көзiм түстi. «Роспотребнадзор» басқармасының ресми сайты «Топтасып селфи жасау жастар арасында биттiң таралуына бiрден-бiр себепкер болып отырғанын» айтыпты. Себебi, бас түйiстiрiп тұрғанда паразиттердiң бiрiнiң шашынан екiншiсiне оңай көшiп кететiнi анық. «Жарайды, биттiң бала денсаулығына тигiзер зияны көп болмас, кетiруге болады» деп ойлауға болады. Басқа да жұқпалы дерттер, мысалы, өкпе құрты, сарыауру, терi аурулары секiлдi ондаған сырқат селфи кезiнде тез тарайтыны анықталған жайт. Ал, еуропалық ғалымдар «Селфи – адамды бiртiндеп шизофренияға алып келедi» деп отыр.
Селфиден ажал құшқандар
– 21 жастағы мексикалық Оскар Отеро Агилар зоомагазинде жұмыс жасаған. Бос уақытында қызықты жерлерде суретке түскендi жақсы көредi екен. Ол үшiн суық қарумен селфи жасау оның желiдегi мәртебесiн көтеруге себепшi болмақ едi. Ақыры арманына қол жеткiзген жас жiгiт досының оқтаулы тұрған тапаншасымен селфи жасау кезiнде абайсызда шүрiппесiн басылып қалған екен.
– Солтүстiк Каролинаның тұрғыны Кортни Сэнфорд есiмдi 32 жасар келiншек көлiгiнде отырып, ойнап тұрған әуеннiң ырғағына елiтiп, өзiне көңiл бөлуге асыққан. Боянып, таранып отырған оның Фб-қа қалдырып үлгерген соңғы жазбасында: «жақсы ән көңiл көтеруге жақсы» деген. Кейiн анықталғандай, Кортни көлiк апатынан қаза тапқан.
– Американдық Колетт Морено тұрмысқа шығар тойы болар алдында құрбыларымен демалуға жолға шығып, жол апатынан қаза тапқан. 26 жасар қалыңдықтың ажалына себеп: қуаныштан есiн жия алмаған ару құрбыларымен бiрге селфи жасап, көлiктiң тiзгiнiн ұстап отырғанын естен шығарса керек.
– Жуынатын бөлмеде селфилететiндер де көп. 17 жасар бойжеткен өзiнiң жаңадан алған iPad құрылғысымен селфи жасау кезiнде мерт болған. Қуат көзiнде тұрған құрылғыны су қолымен ұстап алса керек.
– Ресейдiң астанасында 19 жасар екi жiгiттiң мәйiтi метро тұрағынан табылған. Виктор және Иван есiмдi екi жiгiттi ақымақтық жасауға итермелеген тағы да осы селфи. Келе жатқан метроның үстiнде тұрып секiрiп көрмек болған екi жiгiт құлаған жерiнде көз жұмған.
– Испания азаматы Андухар 21 жасында өзiнiң ажалын селфиден тапты. Поезд үстiнде өзiн суретке түсiрмек болған.
– Санкт-Петербург қаласының 17 жасар өрiмдей қызы Ксения түнгi поездiң келе жатқан сәтiн көпiр үстiнен тұрып түсiруге қызыққан. Қайғылы жағдай болған жерге келген сарапшылардың айтуынша, қыз көпiр үстiнен 1500 вольттық тоқ көзiнiң үстiне құлаған.
– Селфи жасау үшiн қолын 38 см-ге ұзартқан франкфурттық бозбала пластикалық хирургияның көмегiне жүгiнген. 17 жастағы Марсель Фрикенiң оң жақ қолы 104 см-ны құрайды.
– Ал, торнадоның алдына тұрып селфи жасамақ болған австралиялық саяхатшы өлiм аузынан аман қалды. Бұл оқиға көрiнiс берген бейнежазба «youtube» сайтын дүр сiлкiндiрдi. Терри Тафферсон автокөлiгiмен келе жатып, торнадоның куәгерi болады. Ерекше селфи жасау мақсатында көлiгiнен шыққан жiгiт торнадоға жақындап, суретке түскен. Кенет құйын бағытын өзгертiп, жiгiтке таяп қалғаны байқалды. Абырой болғанда, саяхатшы автокөлiгiне жетiп үлгерiп, жойқын торнадодан аман қалған.
– Португалияда ерлi-зайыпты поляк турист­ерi селфи жасамақ болып,­ 80 метрлiк құздан құлап кеткен. Қайғылы оқиғаға олардың бес және алты жастағы балалары куә болған. Жергiлiктi тәртiп сақшыларының пайымдауынша, ерлi-зайыптылар рұқсат етiлмеген биiктiкке шығып кеткен.
– Испанияда Триана көпiрiнiң үстiнде селфи жасаймын деп 23 жастағы Сильвия есiмдi қыз 4,5 метрге құлап түскен. Қатты соққыдан ол есiнен­ танып жатып, о дүние­ге аттанған.
Әсел Рзаева