Электронды қызмет – уақыт талабы
Әрбір адам өмірге келгеннен бастап мемлекеттік көрсетілетін қызметтермен тығыз байланыста болады. Сол себепті мемлекеттік қызметтерді көрсету - бұл мемлекет пен қоғамның өзара іс-қимылының негізгі құрамдас бөліктерінің бірі болып табылады.
Жалпы қазіргі кезде қызмет алушылардың уақытын үнемдеу, қағазбастылықты жою мақсатында электронды көрсетілетін қызметтерді көбейтіп, кейбір мемлекеттік қызметтерді біріктіру немесе мүлдем алып тастау арқылы олардың санын азайту бағытында жұмыстар жасалуда.
Мәселен, өткен жылы мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің тізіліміне енгізілген 740 қызметтің 538-і немесе 72 пайыздан астамы цифрландырылған болса, Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2020 жылғы 31 қаңтардағы бұйрығымен мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің тізілімі жаңадан бекітіліп, онда 694 қызмет түрі көзделген. Оның 608 немесе 87,6 проценті қызметі электрондық түрде көрсетіледі.
Тізілімдегі мемлекеттік көрсетілетін қызмет түрлері жалпы 31 саланы қамтиды. Олардың қатарында жеке және заңды тұлғаларды тіркеу, отбасы және балалар, денсаулық сақтау, білім, құрылыс, жер, еңбек және халықты әлеуметтік қорғау және т. б. салалар бар.
Қызылорда облысының мемлекеттік органдарымен және ұйымдарымен 366 мемлекеттік қызмет көрсетіледі. Жалпы облыстағы қызмет беруші мекемелер тарапынан 2020 жылдың 6 айында 1608263 қызмет көрсетілген. Оның ішінде, баламасыз тек қағаз түрінде 349128 қызмет, баламалы қызмет түрлері бойынша қағаз түрінде көрсетілген қызметтер 28041 рет, электронды түрде 1108106 қызмет, «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясының облыстық филиалымен 122988 қызмет берілген.
Есепті кезеңде электронды түрде қызметтер алу үлесі 2019 жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 15,8 процентке артып, нәтижесінде 88 процентті құрады.
Мемлекеттік қызметтерді көрсететін органдар қызметінің сапасын арттыруға басты назар аударып, қызметтерді көрсету кезінде жеке және заңды тұлғалардың құқықтарының сақталуы басты қағида болуы тиіс. Дегенмен, кейбір мемлекеттік мекемелер тарапынан мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнаманың бұзылуына жол беретіндігі жасырын емес.
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің Қызылорда облысы бойынша департаментімен мемлекеттік қызмет көрсету сапасын бақылау функциясы аясында ағымдағы жылы 18 бақылау шаралары жүргізіліп, 53 заңбұзушылық анықталды.
Заңбұзушылықтар ішінде: 16 дерек құжаттар толық болмаса да қызмет көрсету, 14 дерек стандартта көзделмеген құжаттарды сұрату, 9 дерек қызмет көрсету тәртібін бұзу, 6 дерек қызмет көрсету мерзімін бұзу, 6 дерек қызмет көрсетуден негізсіз бас тарту және т.б. деректер бар.
Заңбұзушылықтардың басым бөлігі сәулет және қала құрылысы - 21 (39,6%), сондай-ақ көші-қон - 18 (33,9%) салаларында орын алған.
Жалпы, тексеріс нәтижелері бойынша 3 тұлға әртүрлі тәртіптік жауапкершілікке тартылды. Тәртіптік жазамен қатар, мемлекеттік қызмет стандарттарын бұзу әкімшілік жауапкершілікке тартуға алып келеді. Осылайша, рұқсат мерзімдерін, беру тәртібін бұзғаны, сондай-ақ оларды беруден негізсіз бас тартқаны үшін лауазымды тұлғаларға 9 әкімшілік хаттама толтырылып, мемлекет кірісіне айыппұл түрінде 301135 теңге өндірілді.
Жыл басынан мемлекеттік қызметтердің сапасына қатысты Департаментке 12 шағым түсті. Шағымдардың басым бөлігі, яғни 41 пайызы жер қатынастары саласындағы көрсетілетін мемлекеттік қызметтерге қатысты жазылды. 8 шағым бойынша жоспардан тыс тексерулер жүргізілді. Тексеру нәтижесінде 2 арыз иесінің уәждері өз дәлелін тауып, құқықтары қалпына келтірілді.
Департамент мемлекеттік қызметті көрсету барысында артық құжат талап ету, қызмет көрсету тәртібі мен мерзімін бұзу, қызмет көрсетуден негізсіз бас тарту секілді көрсетілетін қызметтер заңнамасы бұзушылықтарын қарайды.
Ал жер қатынастары, тұрғын үй, құрылыс, денсаулық, білім, әлеуметтік қамсыздандыру және т.б. салалардың кәсіби заңнама талаптары бұзылса, оған сол салаға қатысты тиісті уәкілетті органдар баға беретіндігін атап өткен дұрыс.
Қазіргі таңда қызметтерді электрондық түрде алу уақыт талабы болып отыр. Қызметтерді электрондық форматта алудың артықшылықтары жетерлік. Адамдар қызметтерді онлайн алу арқылы әкімшілік кедергілерді азайтып, сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің, адами факторлардың алдын алады және өздерінің уақытын, қала берді қаржыларын үнемдейді.
Берікбол БАЙХОЖАЕВ,
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің
Қызылорда облысы бойынша департаменті басшысының орынбасары
Жалпы қазіргі кезде қызмет алушылардың уақытын үнемдеу, қағазбастылықты жою мақсатында электронды көрсетілетін қызметтерді көбейтіп, кейбір мемлекеттік қызметтерді біріктіру немесе мүлдем алып тастау арқылы олардың санын азайту бағытында жұмыстар жасалуда.
Мәселен, өткен жылы мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің тізіліміне енгізілген 740 қызметтің 538-і немесе 72 пайыздан астамы цифрландырылған болса, Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2020 жылғы 31 қаңтардағы бұйрығымен мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің тізілімі жаңадан бекітіліп, онда 694 қызмет түрі көзделген. Оның 608 немесе 87,6 проценті қызметі электрондық түрде көрсетіледі.
Тізілімдегі мемлекеттік көрсетілетін қызмет түрлері жалпы 31 саланы қамтиды. Олардың қатарында жеке және заңды тұлғаларды тіркеу, отбасы және балалар, денсаулық сақтау, білім, құрылыс, жер, еңбек және халықты әлеуметтік қорғау және т. б. салалар бар.
Қызылорда облысының мемлекеттік органдарымен және ұйымдарымен 366 мемлекеттік қызмет көрсетіледі. Жалпы облыстағы қызмет беруші мекемелер тарапынан 2020 жылдың 6 айында 1608263 қызмет көрсетілген. Оның ішінде, баламасыз тек қағаз түрінде 349128 қызмет, баламалы қызмет түрлері бойынша қағаз түрінде көрсетілген қызметтер 28041 рет, электронды түрде 1108106 қызмет, «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясының облыстық филиалымен 122988 қызмет берілген.
Есепті кезеңде электронды түрде қызметтер алу үлесі 2019 жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 15,8 процентке артып, нәтижесінде 88 процентті құрады.
Мемлекеттік қызметтерді көрсететін органдар қызметінің сапасын арттыруға басты назар аударып, қызметтерді көрсету кезінде жеке және заңды тұлғалардың құқықтарының сақталуы басты қағида болуы тиіс. Дегенмен, кейбір мемлекеттік мекемелер тарапынан мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласындағы заңнаманың бұзылуына жол беретіндігі жасырын емес.
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің Қызылорда облысы бойынша департаментімен мемлекеттік қызмет көрсету сапасын бақылау функциясы аясында ағымдағы жылы 18 бақылау шаралары жүргізіліп, 53 заңбұзушылық анықталды.
Заңбұзушылықтар ішінде: 16 дерек құжаттар толық болмаса да қызмет көрсету, 14 дерек стандартта көзделмеген құжаттарды сұрату, 9 дерек қызмет көрсету тәртібін бұзу, 6 дерек қызмет көрсету мерзімін бұзу, 6 дерек қызмет көрсетуден негізсіз бас тарту және т.б. деректер бар.
Заңбұзушылықтардың басым бөлігі сәулет және қала құрылысы - 21 (39,6%), сондай-ақ көші-қон - 18 (33,9%) салаларында орын алған.
Жалпы, тексеріс нәтижелері бойынша 3 тұлға әртүрлі тәртіптік жауапкершілікке тартылды. Тәртіптік жазамен қатар, мемлекеттік қызмет стандарттарын бұзу әкімшілік жауапкершілікке тартуға алып келеді. Осылайша, рұқсат мерзімдерін, беру тәртібін бұзғаны, сондай-ақ оларды беруден негізсіз бас тартқаны үшін лауазымды тұлғаларға 9 әкімшілік хаттама толтырылып, мемлекет кірісіне айыппұл түрінде 301135 теңге өндірілді.
Жыл басынан мемлекеттік қызметтердің сапасына қатысты Департаментке 12 шағым түсті. Шағымдардың басым бөлігі, яғни 41 пайызы жер қатынастары саласындағы көрсетілетін мемлекеттік қызметтерге қатысты жазылды. 8 шағым бойынша жоспардан тыс тексерулер жүргізілді. Тексеру нәтижесінде 2 арыз иесінің уәждері өз дәлелін тауып, құқықтары қалпына келтірілді.
Департамент мемлекеттік қызметті көрсету барысында артық құжат талап ету, қызмет көрсету тәртібі мен мерзімін бұзу, қызмет көрсетуден негізсіз бас тарту секілді көрсетілетін қызметтер заңнамасы бұзушылықтарын қарайды.
Ал жер қатынастары, тұрғын үй, құрылыс, денсаулық, білім, әлеуметтік қамсыздандыру және т.б. салалардың кәсіби заңнама талаптары бұзылса, оған сол салаға қатысты тиісті уәкілетті органдар баға беретіндігін атап өткен дұрыс.
Қазіргі таңда қызметтерді электрондық түрде алу уақыт талабы болып отыр. Қызметтерді электрондық форматта алудың артықшылықтары жетерлік. Адамдар қызметтерді онлайн алу арқылы әкімшілік кедергілерді азайтып, сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің, адами факторлардың алдын алады және өздерінің уақытын, қала берді қаржыларын үнемдейді.
Берікбол БАЙХОЖАЕВ,
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің
Қызылорда облысы бойынша департаменті басшысының орынбасары
